Viêm da ở trẻ dưới 1 tuổi chủ yếu là do vi khuẩn gây ra, chia thành nhiều nhóm bệnh. Làn da của trẻ dưới 1 tuổi rất mỏng manh. Do vậy mẹ cần lưu ý các dấu hiệu, nguyên nhân cũng như cách điều trị của từng loại viêm da cho bé.

Xem thêm:

• Mẹ cần lưu ý gì với các bệnh viêm da hay gặp ở trẻ?
• Cách chẩn đoán viêm da thông qua biểu hiện của trẻ
• Viêm da ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?

1. Viêm da ở trẻ dưới 1 tuổi là gì?

Viêm da trẻ em là một chứng bệnh da liễu có thể khởi phát do nhiều nguyên nhân khác nhau.

Theo thống kê, trẻ nhỏ là đối tượng dễ mắc bệnh nhất bởi làn da của bé còn non yếu và rất nhạy cảm. Bé có thể dễ mắc các chứng viêm da phổ biến như là viêm da cơ địa ở trẻ dưới 1 tuổi, viêm da dầu, vảy nến, viêm da dị ứng ở trẻ em…

Những hình ảnh viêm da ở trẻ sơ sinh chung mẹ có thể nhận biết chứng viêm da đó là da bé bị nổi sần như da gà, kèm theo ngứa ngáy khó chịu, xuất hiện mụn nước, rỉ dịch, hình thành vảy tiết, bong vảy, vùng da bị viêm thường sậm màu hơn các vùng da còn lại.

2. Các dạng viêm da ở trẻ dưới 1 tuổi

2.1. Viêm da cơ địa ở trẻ dưới 1 tuổi

Viêm da cơ địa ở trẻ em hay còn gọi là chàm thể tạng là một loại bệnh lý mãn tính, tiến triển theo từng đợt.

Viêm da cơ địa có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi, giới tính nào, thường sẽ xuất hiện ở trẻ nhỏ với sự thay đổi bệnh tình nghiêm trọng qua các năm. Viêm da ở trẻ dưới 1 tuổi thường là viêm da cơ địa, có để lại sẹo nếu không điều trị kịp thời và đúng cách.

Dấu hiệu viêm da cơ địa ở trẻ em

• Sau sinh khoảng 3 tuần trên da bé xuất hiện những đám da đỏ, ngứa.
• Sau đó xuất hiện các mụn nước nông, dễ vỡ, xuất tiết.
• Tiếp đến là đóng vảy tiết, khi vảy tiết khô sẽ bong ra.

Nguyên nhân

• Nguyên nhân gây bệnh thường xuất hiện ở bản thân trẻ hoặc do di truyền từ những người thân trong gia đình đã mắc các bệnh có yếu tố dị ứng như hen, viêm mũi, viêm xoang, sẩn ngứa, dị ứng thuốc, mề đay…
• Các yếu tố môi trường đóng vai trò là tác nhân gây bệnh như môi trường ô nhiễm, mạt, bụi bặm trong nhà, lông chó, lông mèo, …

Nguyên tắc điều trị viêm da ở trẻ dưới 1 tuổi

• Dùng thuốc chống khô da, tăng cường độ ẩm và làm dịu da.
• Dùng thuốc chống viêm để chống nhiễm trùng.
• Điều trị kết hợp với chăm sóc sau điều trị để tăng hiệu quả điều trị bệnh, ngăn không cho bệnh tái phát.

Điều trị cụ thể bệnh viêm da cơ địa ở trẻ dưới 1 tuổi

• Điều trị tại chỗ: Thông qua tắm rửa sạch sẽ mỗi ngày với nước ấm và xà phòng tắm không chứa hoặc ít chất kiềm. Sau khi tắm nên sử dụng kem dưỡng ẩm như Kem EmBé để tăng cường độ ẩm cho da.
• Điều trị bằng thuốc uống: Thường sử dụng các loại thuốc chống dị ứng theo đơn của bác sĩ để giảm ngứa ngoài da cho trẻ em.

2.2. Viêm da tiếp xúc dị ứng ở trẻ dưới 1 tuổi

Viêm da tiếp xúc dị ứng ở trẻ là một bệnh phản ứng kích thích khi bé tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng.

Dấu hiệu viêm da tiếp xúc dị ứng ở trẻ dưới 1 tuổi

• Cấp tính: trên da xuất hiện các dát đỏ, ranh giới rõ, phù nề, xuất hiện mụn nước, sẩn. Nhiều trường hợp phản ứng mạnh còn có bọng nước kết hợp lại thành từng đám. Khi bọng nước vỡ ra để lại các vết trợt tiết dịch và đóng vảy tiết. Bệnh gây nhiều ngứa ngáy khó chịu khiến trẻ bỏ ăn, bỏ bú, hay quấy khóc.
• Bán cấp tính: trên da xuất hiện những mảng dát đỏ nhẹ, có kích thước nhỏ. Bên cạnh đó còn xuất hiện vảy khô trên vùng da bị bệnh. Đôi khi còn kèm theo những đốm màu đỏ nhỏ hoặc sẩn chắc hình tròn.
• Mạn tính: da bị lichen hóa, dày da, nếp gấp sâu thấy rõ. Xuất hiện vảy trắng bong ra, da dát đỏ và nhiễm sắc tố.

Nguyên nhân viêm da tiếp xúc dị ứng ở trẻ dưới 1 tuổi

• Viêm da tiếp xúc dị ứng là phản ứng tăng nhạy cảm của da do tiếp xúc với các tác nhân hóa học, lý học như là:
• Tác nhân họ kim loại như nickel, cobalt, chromates đồng.
• Tác nhân họ thuốc bôi như chất màu, dung dịch dầu
• Tác nhân thực vật: một số loại cây chứa độc tố gây viêm da tiếp xúc dị ứng như cây sơn, ..
• Tác nhân ánh sáng như ánh sáng mặt trời có thể gây tổn thương da dẫn đến viêm da tiếp xúc.
• Ngoài ra có thể là do băng dính, chất dẻo, cao su…

Cách điều trị

• Nguyên tắc điều trị là loại bỏ nguyên nhân, tác nhân gây bệnh.
• Sử dụng thuốc có chứa corticoid dạng nhẹ. Tuy nhiên liều lượng sử dụng cần tham khảo ý kiến bác sĩ bởi thuốc dễ gây dị ứng, nhờn thuốc và một số tác dụng phụ nguy hiểm như viêm da nặng thêm, loét vùng bôi hoặc phụ thuộc thuốc.

2.3. Viêm da dầu ở trẻ nhỏ dưới 1 tuổi (viêm da tiết bã)

Viêm tiết bã hay viêm da dầu có tên khoa học là Seborrheic Dermatitis là một loại bệnh về da mạn tính. Hầu hết trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi đều trải qua tình trạng viêm da này bởi tác nhân gây bệnh là do hormone androgen truyền từ mẹ sang bé qua nhau thai.

Viêm da ở trẻ dưới 1 tuổi thường xuất hiện trên đầu em bé và tùy thuộc vào trường hợp cụ thể mà có thể được điều trị rõ hơn.

Dấu hiệu

• Tại những vùng da có nhiều tuyến bã như mặt, da đầu, các nếp gấp… xuất hiện các dát đỏ thẫm, có vảy da khô.
• Gàu trên da đầu hay ở trẻ nhỏ là “cứt trâu” là dấu hiệu bệnh rõ ràng nhất.
• Ngoài ra dát đỏ, vảy da cũng xuất hiện nhiều ở vùng giữa 2 lông mày, rãnh mũi.

Nguyên nhân

• Nguyên nhân gây nên là do tác dụng của hormone androgen.
• Ngoài ra còn có nấm Malassezia ovale (Malassezia furfur), vi khuẩn P. acne và một số vi khuẩn khác cũng có thể làm bệnh khởi phát.

Điều trị viêm da dầu ở trẻ dưới 1 tuổi

• Tắm gội thường xuyên bằng dầu gội chống nấm. Như nước gội đầu có chứa pyrithione, kẽm, magie nồng độ nhẹ từ 0.5-2%, hoặc sử dụng dầu gội olamin 0.75-1%. Ngoài ra mẹ có thể cân nhắc dầu gội chứa selenium 1-2.5% hay chứa hoạt chất chống nấm như ketoconazol, econazol hay bifonazol.
• Nếu da đầu có nhiều vảy thì mẹ có thể dùng tinh dầu hoặc mỡ kháng sinh massage trước khi gội.
• Mặc dù bệnh có thể tự khỏi khi trẻ được 3, 4 tuổi nhưng điều trị dự phòng là cần thiết để tránh bội nhiễm. Do đó bố mẹ có thể sử dụng các loại xà phòng chống nấm có thành phần như chlorhexidine, triclocarban, sau đó dùng các dẫn chất của imidazol.

2.4. Viêm da mủ ở trẻ dưới 1 tuổi

Viêm da mủ có 2 loại là viêm da mủ do tụ cầu khuẩn và viêm da mủ do liên cầu khuẩn.

2.4.1. Viêm da mủ do tụ cầu khuẩn ở trẻ

Viêm da mủ do tụ cầu khuẩn do vi khuẩn tụ cầu vàng gây ra. Gặp nhiều ở trẻ dưới 1 tuổi, trên 1 tuổi bé ít gặp chứng bệnh này hơn.

Dấu hiệu viêm da mủ

• Trên da bé xuất hiện chốc hoặc mụn nhọt.
• Trẻ bị sốt cao, mệt mỏi, khó chịu, đau họng… khi bệnh khởi phát.
• Xuất hiện ban màu hồng nhạt trên vùng da xung quanh miệng.
• Sau 1-2 ngày xuất hiện bọng nước nông, bọng nước vỡ ra tạo thành lớp vảy da mỏng, nhăn nheo. Trong nhiều trường hợp trẻ bị đỏ da toàn thân.

Cách điều trị viêm da ở trẻ dưới 1 tuổi do tụ cầu khuẩn

• Là sử dụng kháng sinh, bồi phụ nước, điện giải để nâng cao sức miễn dịch của cơ thể.
• Sử dụng amoxicillin phối hợp với acid clavulanic trong 7 ngày. Liều lượng sử dụng tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ. Tốt nhất mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi điều trị.
• Sử dụng oxacillin từ 5-7 ngày trong trường hợp khuẩn tụ cầu vàng nhạy cảm với methicillin.
• Sử dụng vancomycin trong trường hợp vi khuẩn tụ cầu vàng kháng methicillin.
• Điều trị hỗ trợ thông qua việc kết hợp sử dụng thuốc và kem dưỡng ẩm để nâng cao hiệu quả điều trị.

2.4.2. Viêm da mủ ở trẻ dưới 1 tuổi do liên cầu khuẩn

Viêm da mủ do liên cầu khuẩn ở trẻ dưới 1 tuổi là bệnh viêm da với các thể như chốc lây, chốc loét, hăm kẽ, viêm quầng.

Dấu hiệu viêm da mủ ở trẻ dưới 1 tuổi

• Đầu tiên trên da xuất hiện nhiều dát đỏ xung huyết, ấn kính hoặc căng da mất màu.
• Sau đó xuất hiện những bọng nước nông, nằm rải rác, và có mủ, sau khi vỡ đóng vảy ở vết thương.
• Khi bệnh khởi phát trẻ thường quấy khóc, bỏ bú, bỏ ăn nhiều hơn, hay gãi vào vết sưng để báo hiệu cho mẹ biết.

Cách điều trị

• Nguyên tắc chung là sử dụng kết hợp thuốc điều trị tại chỗ và toàn thân.
• Ngâm tắm 1 lần/ ngày bằng nước thuốc tím loãng 1/10.000 hoặc dung dịch có tính sát khuẩn để ngăn ngừa viêm nhiễm.
• Sử dụng dung dịch màu như milian, dung dịch castellani, dung dịch eosin 2%… để các bọng nước, bỏng mủ nhanh khô, nhanh đóng vảy.
• Sử dụng nước muối sinh lý 9% hoặc nước thuốc tím 1/10000 hay dung dịch Jarish trong trường hợp nhiều vảy tiết.
• Sử dụng thuốc mỡ kháng sinh hoặc kem bôi chứa axit fusidic, erythromycin… bôi để vảy tiết nhanh khô và dễ bong tróc hơn.

2.5. Viêm da ở trẻ dưới 1 tuổi do côn trùng cắn

Viêm da tiếp xúc do côn trùng là tình trạng thường xuyên xảy ra, chủ yếu do kiến ba khoang. Dịch kiến ba khoang gây viêm da nặng ở trẻ, trẻ dưới 1 tuổi là đối tượng thường gặp nhất của bệnh.

Dấu hiệu viêm da ở trẻ dưới 1 tuổi do côn trùng cắn

• Đầu tiên là một hoặc vài đám da mẩn đỏ, sau đó xuất hiện vệt dài như vết cào xước, tiếp theo da hơi phù nề, kích thước vết cắn tăng dần lên có thể thấy rõ. Các vết cắn sau vài giờ hoặc một ngày sẽ xuất hiện bọng nước, ở giữa có dát đỏ.
• Trẻ cảm thấy rất ngứa ngáy, đau nhức.
• Nếu bị nặng thì các thương tổn lan rộng hơn, bọng nước, bọng mủ lan rộng, có thể bị loét, chảy mủ.

Cách chữa bệnh viêm da ở trẻ em dưới 1 tuổi do côn trùng cắn

• Sử dụng nước muối NaCl 0.9% để rửa vết thương.
• Sử dụng thuốc chống viêm, làm dịu da như hồ nước, hồ Tetra-Pred hoặc mỡ kháng sinh kết hợp corticoid để bôi.
• Sử dụng milian, castellani hoặc nước thuốc tím pha loãng để bôi trong trường hợp trên da xuất hiện bọng nước, bọng mủ.
• Sử dụng thuốc kháng histamin để giảm ngứa, giảm kích ứng da.

3. Lưu ý khi chăm sóc viêm da ở trẻ dưới 1 tuổi

Da của trẻ dưới 1 tuổi chưa hoàn thiện hoàn toàn, đang còn khá mỏng manh với các tác nhân gây kích ứng bên ngoài. Để giúp quá trình điều trị nhanh đạt kết quả, vùng da bé bị tổn thương nhanh lành và không bị bội nhiễm, mẹ hãy lưu ý những điều sau đây:

• Khi tắm, vệ sinh cá nhân cho trẻ mẹ hãy thật nhẹ nhàng và dùng khăn mềm, sử dụng dầu tắm và dầu gội có tác dụng chữa bệnh hoặc sản phẩm có thành phần chiết xuất từ thiên nhiên.
• Cho bé mặc quần áo thoáng mát, chất liệu vải cotton mềm mại để tránh cọ xát, làm tổn thương vùng da bị bệnh. Bởi làn da tổn thương lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ và bữa ăn của bé.
• Sử dụng kem dưỡng ẩm để làm dịu sưng ngứa, hỗ trợ điều trị bệnh nhanh khỏi. Tốt nhất là mẹ nên chọn sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên như Kem EmBé.

• Trước khi áp dụng bất cứ cách điều trị nào mẹ cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc người có chuyên môn. Bởi làn da trẻ rất dạy cảm cũng như thể trạng còn yếu, dễ bị tổn thương nếu điều trị không đúng cách, đúng liều lượng.
• Nếu sau 2 ngày áp dụng điều trị tại nhà mà không có đấu diệu tiến triển tốt mẹ hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ.

4. Cách phòng tránh viêm da ở trẻ dưới 1 tuổi

Mẹ có biết làn da của bé dưới 1 tuổi có cấu tạo cực kỳ non nớt nên cơ chế bảo vệ da yếu hơn 5 lần so với người trưởng thành? Chính vì vậy, chủ động bảo vệ làn da là cách tốt nhất giúp bé tránh xa khỏi các vi khuẩn gây bệnh. Mẹ đừng bỏ qua những gợi ý sau đây khi phòng bệnh viêm da cho trẻ.

• Giữ vệ sinh sạch sẽ cho bé hàng ngày thông qua tắm rửa bằng nước sạch và sản phẩm phù hợp.
• Thoa kem dưỡng ẩm như Kem EmBé để tăng cường độ ẩm cho làn da và ngăn ngừa thâm sẹo.
• Lựa chọn những loại bỉm có chất lượng tốt, độ thấm hút cao, khô thoáng, mềm mại và đặc biệt là kích thước phù hợp.
• Nên thay bỉm, tã thường xuyên 2-3 tiếng/lần, đặc biệt cần thay bỉm ngay khi con đã đi vệ sinh để tránh cho da bé tiếp xúc lâu với môi trường chứa nhiều vi khuẩn là phân và nước tiểu. Sau khi thay tã, bỉm cho bé thì nên rửa sạch sẽ, lau khô.

Như vậy, viêm da ở trẻ dưới 1 tuổi sẽ không còn là vấn đề đáng lo ngại nếu bố mẹ biết cách chăm sóc và điều trị cho bé. Hãy lựa chọn sản phẩm phù hợp để bảo vệ làn da của con luôn mềm mượt, mịn màng mẹ nhé!