Hơn 90% viêm da ở trẻ sơ sinh là do vi khuẩn. Tuy nhiên, có thể chia viêm da ở trẻ sơ sinh làm 5 loại chính. Mẹ cần nắm rõ các nhóm bệnh cũng như cách trị viêm da ở trẻ sơ sinh theo nhóm bệnh cụ thể. Bài phân tích sau đây sẽ giúp bạn.

Xem thêm:

• Đặc biệt lưu ý về bệnh viêm da ở trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi
• Thuốc trị viêm da ở trẻ sơ sinh nên dùng loại nào?
• 5 hiện tượng viêm da ở trẻ sơ sinh mẹ không thể xem thường

1. Viêm da ở trẻ sơ sinh là gì?

Viêm da ở trẻ sơ sinh là bệnh lý da liễu thường gặp, là cách làn da phản ứng lại với các tác nhân gây bệnh. Đa số bệnh viêm da ở trẻ sơ sinh thường liên quan tới cơ địa dị ứng của trẻ.

Viêm da có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến hơn là ở trẻ nhỏ. Bởi sức đề kháng cũng như làn da của trẻ non nớt hơn so với người trưởng thành. Những vi khuẩn “cư ngụ” trên da sẽ tận dụng những cơ hội da yếu, da bị trầy xước… để gây viêm nhiễm.

Để hiểu được cách trị viêm da ở trẻ sơ sinh, mẹ cần biết cụ thể con bị mắc loại viêm da nào, có 5 dạng viêm da chính bao gồm:

Viêm da cơ địa ở trẻ sơ sinh

Đây là một dạng viêm da mãn tính ở trẻ sơ sinh, bệnh còn có tên gọi khác là chàm thể tạng ở trẻ sơ sinh. Nguyên nhân chủ yếu gây viêm da cơ địa ở trẻ sơ sinh là do yếu tố di truyền, ngoài ra còn các nguyên nhân khác như các yếu tố dị ứng, kích thích từ bên ngoài.

Bệnh của bé có thể thuyên giảm khi bước vào trẻ sơ sinh (50% số ca bệnh). Điều trị viêm da cơ địa ở trẻ sơ sinh chủ yếu tập trung vào điều trị triệu chứng, ức chế kích thích miễn dịch.

Viêm da đầu ở trẻ sơ sinh

Tình trạng nhiễm trùng da đầu thường phổ biến ở trẻ sơ sinh trên 1 tháng tuổi. Các biểu hiện điển hình của bệnh bao gồm: có vảy da khô ở vùng đầu, hình ảnh da đỏ tấy, da đầu thường khô hoặc tiết nhiều bã nhờn, dẫn gian thường gọi là cứt trâu.

Đây không phải một bệnh mãn tính và có thể chữa bằng cách vệ sinh hàng ngày cho trẻ bằng dung dịch vệ sinh phù hợp.

Viêm da mủ ở trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh thường dễ mắc viêm da mủ vào mùa hè. Mồ hôi, bã nhờn là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn gây bệnh viêm da mủ ở trẻ. Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác gây viêm da mủ ở trẻ sơ sinh gồm: vệ sinh không đúng cách, sức đề kháng của bé yếu, thay tã bỉm không đúng cách, quần áo thô cứng gây tổn thương da bé.

Chữa viêm da mủ ở trẻ sơ sinh chủ yếu tập trung vào việc tiêu diệt vi khuẩn gây viêm mủ. Có thể dùng kháng sinh hoặc các dung dịch tắm, kem bôi để điều trị bệnh.

Viêm da tiếp xúc dị ứng ở trẻ sơ sinh

Nhiễm trùng da tiếp xúc dị ứng xảy ra khi trẻ tiếp xúc với các yếu tố kich thích gây viêm da như bụi nhà, phấn hoa, lông chó mèo… Bệnh thông thường là cấp tính, ít trường hợp trở thành mãn tính. Thường dễ nhận biết bằng các dấu hiệu như phát ban đỏ, ngứa, nổi mề đay… trị viêm da tiếp xúc dị ứng ở trẻ sơ sinh cần đảm bảo cân bằng giữa phương pháp dùng thuốc và không dùng thuốc.

Nguyên tắc điều trị là cần ngăn bệnh diễn biến xấu, giảm đau, giảm ngứa, giảm cảm giác kích ứng và ngăn nhiễm trùng cho trẻ sơ sinh.

Trẻ sơ sinh bị nhiễm trùng da do côn trùng cắn

Tuỳ vào mỗi loại côn trùng mà biểu hiện viêm da do côn trùng cắn ở trẻ sơ sinh sẽ khác nhau. Thông thường côn trùng cắn sẽ gây lên các vùng da bị viêm kích ứng cho đến các vùng da bị viêm bỏng nặng.

Trong quá trình điều trị bệnh viêm da ở trẻ sơ sinh do côn trùng cắn, cha mẹ cần chú ý đảm bảo khu giữ vệ sinh nhà ở, tránh các loại côn trùng nguy hiểm như muỗi, kiến đỏ, bọ ve, kiến ba khoang,…

Mỗi loại bệnh viêm da ở trẻ sơ sinh sẽ có các cách trị khác nhau dựa theo nguyên nhân, mức độ viêm,…. Dưới đây là cách trị chi tiết của từng bệnh:

2. Nguyên tắc chung của các cách trị viêm da cho trẻ sơ sinh

Khi phát hiện trẻ sơ sinh bị viêm da, các bậc cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để chẩn đoán nguyên nhân và phân loại bệnh để đưa ra hướng điều trị phù hợp nhất. Cha mẹ cần tuân thủ một số nguyên tắc khi điều trị viêm da cho trẻ sơ sinh như sau:

• Không đợi tình trạng của bé nặng thêm rồi mới đưa đi khám. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm da có thể để lại sẹo và chàm gây mất thẩm mỹ cho bé sau này.
• Vệ sinh cho trẻ sơ sinh một cách khoa học. Không tắm cho trẻ bằng các chất gây kích ứng mạnh, nên chọn loại sữa tắm dịu nhẹ cho bé đến từ các hãng nổi tiếng. Thậm chí chỉ cần dùng nước ấm và nước trầu không để rửa sạch nhẹ nhàng cho trẻ mà chưa cần chất hoá học có tính chất tẩy rửa.
• Không tự ý mua thuốc chữa viêm da cho trẻ vì rất dễ mua phải thuốc chống viêm corticoid, gây bào mòn da, gây dị ứng và có thể làm tình trạng nặng thêm.
• Tuân thủ hoàn toàn phác đồ điều trị của bác sĩ. Không tự ý thêm liều hoặc bớt liều trong quá trình điều trị.
• Không nên sử dụng corticoid cho trẻ sơ sinh quá 10 ngày, tránh lạm dụng corticoid và kháng sinh.

Các loại thuốc sử dụng trong điều trị viêm da ở trẻ sơ sinh phổ biến bao gồm:

• Thuốc dùng trị viêm da cho trẻ sơ sinh cấp tính: Kháng histamin liều thấp để giảm ngứa, giảm kích ứng và dung dịch Jarish loãng để sát chuẩn.
• Thuốc điều trị viêm da sơ sinh bán cấp: Chủ yếu sử dụng các loại hồ và kem chứa steroid, protopic, corticoid hoặc kháng histamin theo chỉ định của bác sĩ.
• Thuốc điều trị viêm da sơ sinh mạn tính: Chủ yếu sử dụng thuốc mỡ chứa corticoid, salicyle, protopic hoặc kháng histamin chống kích ứng.

3. Các loại viêm da ở trẻ sơ sinh và cách điều trị

3.1. Viêm da cơ điạ ở trẻ sơ sinh và cách chữa (Chữa chàm môi, chàm thể tạng)

Nguyên nhân:

Viêm da cơ địa ở trẻ sơ sinh hay còn gọi là chàm thể tạng. Do cơ thể trẻ bị dị ứng với thực phẩm hoặc cũng có thể là các tác nhân thông thường ở môi trường tác động lên gen của trẻ khiến hệ miễn dịch của trẻ bị ảnh hưởng.

Ngoài ra yếu tố bẩm sinh hay di truyền cũng là những nguyên nhân lớn gây ra chàm thể tạng. Khi gia đình có tiền sử mắc các bệnh về đường hô hấp như hen suyễn, chàm thể tạng, các bệnh về da thì trẻ có tỷ lệ bị bệnh khá cao.

Dấu hiệu nhận biết:

• Trên da trẻ sơ sinh xuất hiện những vùng da bị ngứa ngáy, xuất hiện mẩn đỏ và các vết hồng ban.
• Sờ vào có cảm giác sần sút, khô ráp, không mịn màng.
• Da sưng đỏ, nứt, có thể chảy dịch trong, đóng vảy. Viêm da mãn tính tái lại nhiều lần, nhiều vết mẩn đỏ tập trung ở mặt, tay, cổ, đùi,…

Cách trị viêm da cơ địa ở trẻ sơ sinh (Chữa chàm môi, chàm thể tạng)

Hiện nay để điều trị khỏi hẳn chàm thể tạng rất khó. Mới chỉ có các loại thuốc bôi, thuốc uống cùng một số phương pháp chăm sóc để làm giảm cũng như ngăn ngừa loại bệnh này. Mẹ có thể tham khảo các cách sau:

Dùng kem bôi cho trẻ sơ sinh:

• Sử dụng một số loại kem chuyên dùng chữa chàm cho trẻ sơ sinh để giảm ngứa, giảm sưng đỏ, chống nhiễm trùng và bong tróc. Bố mẹ nên lựa chọn loại kem có nguồn gốc thiên nhiên để an toàn với làn da nhạy cảm của trẻ sơ sinh như Kem EmBé.
• Bộ đôi tinh chất Nano curcumin, Cúc la mã giúp chống viêm ngứa, giảm sưng đỏ, tái tạo và phục hồi vùng da bị viêm nhiễm, ngăn ngừa thâm sẹo. Kẽm Oxyd kháng khuẩn nhẹ, tạo lớp màng bảo vệ da không bị vi khuẩn xâm nhập đồng thời tái tạo làn da bị viêm. Vitamin E, tinh dầu hạnh nhân, Lanolin vừa cung cấp vừa duy trì độ ẩm cho làn da, hạn chế tình trạng khô da, nứt nẻ.
• Chất Kem EmBé mát lành, không nhờn dính, không bí lỗ chân lông. Đặc biệt không chứa corticoid, paraben, không gây kích ứng. Kem EmBé giúp làn da của bé nhanh phục hồi và không bị thâm sẹo.

Dùng thuốc uống:

Bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc để ngăn ngừa ngứa, viêm, sưng,…Một số loại thuốc như Steroids dạng uống, thuốc kháng Histamine,…

Sử dụng chất (kem) giữ ẩm, làm mềm da:

Bố mẹ nên lựa chọn một số loại kem có tác dụng giữ ẩm, làm mềm da, kháng viêm để ngừa da bị mất nước cũng như tránh làm da trẻ sơ sinh bị khô. Đặc biệt vào các ngày thời tiết hanh khô, độ ẩm xuống thấp. Kết hợp với việc chăm sóc da cho bé cẩn thận cho bé mỗi ngày.

3.2. Cách trị viêm da đầu ở trẻ sơ sinh (viêm da tiết bã)

Viêm da đầu hay còn gọi là viêm da tiết bã là bệnh về da có thể xuất hiện khi bé được 2-10 tuần tuổi.

Nguyên nhân:

Hiện nay có 2 nguyên nhân chính được cho là gây nên bệnh viêm da đầu ở trẻ sơ sinh là do một số hormone truyền từ mẹ sang con trong quá trình thai nghén. Nguyên nhân khác là do tuyến dầu ở đầu, nang lông phát triển, cùng với đó là hiện tượng gia tăng tiết bã nhờn kéo theo nấm men, vi khuẩn gây nên.

Dấu hiệu nhận biết:

Hiện tượng viêm da đầu ở trẻ sơ sinh còn được gọi là “cứt trâu”. Không gây ngứa hay chảy mủ. Tuy nhiên nếu nặng và bị bội nhiễm thì có thể xuất hiện mụn mủ màu trắng, vàng ở da đầu. Vùng da dưới vảy có thể bị đỏ, rát, dày lên, đậm màu.

Cách điều trị viêm ở trẻ sơ sinh vùng đầu

Thông thường viêm da tiết bã không phải là bệnh lây lan hay bệnh khó chữa. Bệnh thường tự khỏi mà không cần điều trị trong một thời gian. Tuy nhiên bố mẹ có thể giúp bé dễ chịu hơn bằng một số cách như:

• Sử dụng một số loại dầu gội đặc trị có tác dụng kháng nấm men, vi khuẩn để vệ sinh cho bé.
• Có thể dùng tay, khăn mềm cùng với nước ấm, lau nhẹ da để vảy bong tróc từ từ. Hoặc massage da đầu với tinh dầu thiên nhiên để làm mềm các mảng vảy bám, sau đó dùng lược chải nhẹ từ từ để lớp vảy bong ra.
• Có thể tắm, gội đầu cho trẻ bằng nước dừa, nước trầu không, sau đó rửa lại bằng nước ẩm để loại bỏ các mảng viêm da đầu.

3.3. Cách trị viêm da ở trẻ sơ sinh do liên cầu

Nguyên nhân:

Nguyên nhân chủ yếu do tụ cầu, sinh sôi và phát triển do môi trường nóng ẩm, giữ vệ sinh kém. Hoặc do nước mũi của trẻ chảy xuống môi không được lau sạch gây nhiễm khuẩn.

Dấu hiệu nhận biết:

• Xuất hiện các mụn mủ hay còn gọi là chốc, dưới các dạng bọng nước, chuyển dần thành mủ trắng đục. Mụn mủ vỡ ra có dịch trắng đục hoặc vàng.
• Xuất hiện hăm ở những vùng có nhiều nếp gấp, khó vệ sinh và hay bị ẩm ướt, bí bách như cổ, kẽ bẹn, mông, khuỷu tay, chân. Các vệt hăm đỏ dưới dạng đám có có thể tiết dịch, xây xước và gây ngứa, đau rát.

Cách trị viêm da mủ do liên cầu ở trẻ sơ sinh

• Sử dụng dung dịch bạc natrat 0,25% cho liên cầu dạng chốc mép; với chốc lây thì dùng Methylen 1%, eosin 2%, thuốc mỡ chlorocid 1%,….
• Sử dụng các loại xà phòng tắm, dầu gội dịu nhẹ có độ pH thích hợp cho da nhạy cảm, không mùi.
• Không giặt quần áo của trẻ bằng các loại chất tẩy rửa mạnh, các loại nước xả vải và các chất có mùi.
• Giữ vệ sinh da sạch sẽ, dưỡng ẩm để giảm ngứa ngáy, khó chịu.

3.4. Cách trị viêm da ở trẻ sơ sinh do tụ cầu

Nguyên nhân:

Viêm da mủ do tụ cầu ở trẻ sơ sinh thường xuất phát từ các tụ cầu khuẩn kết hợp với các loại nấm,….tập trung ở lỗ chân lông, nang lông gây nên. Điều kiện thuận lợi gây bệnh là vào mùa nóng ẩm hoặc bé mặc đồ bí mồ hôi, gây tích tụ mồ hôi và dịch bã nhờn dưới lỗ chân lông gây viêm.

Dấu hiệu nhận biết:

Biểu hiện dưới các dạng bệnh gồm viêm nang lông, các lỗ chân lông sưng đỏ, tạo thành các mụn mủ. Nếu bị viêm sâu hơn thì có thể gây mụn mủ dạng sưng tấy theo cụm, đám lớn quanh lỗ chân lông.

Ngoài ra viêm da mủ do tụ cầu ở trẻ sơ sinh còn biểu hiện dưới dạng nhọt, tùy số lượng cũng như kích thước của nhọt. Có nhiều loại nhọt nguy hiểm ví dụ như “nhọt đinh râu” thường sưng đỏ và dễ gây nhiễm khuẩn nặng.

Cách điều trị viêm da mủ do tụ cầu ở trẻ sơ sinh

• Dùng thuốc bôi: Với một số dạng như viêm nang thì có thể sử dụng các loại thuốc hoặc dung dịch như methylen 1% bôi lên chỗ viêm, mỡ hloroxid 1%, mỡ fucidin. Tuy nhiên cần phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các loại kem bôi này.
• Dùng các loại thuốc chống viêm, kháng sinh: Bố mẹ có thể hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng các loại thuốc chống viêm, kháng sinh cho bé khi cần thiết.
• Vệ sinh, tắm rửa cho trẻ: Đặc biệt cần chú ý tới các vùng da có nhiều nếp gấp ở cổ, bẹn, kẽ tay, kẽ chân,….

3.5. Cách trị viêm da tiếp xúc ở trẻ sơ sinh

Viêm da tiếp xúc thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ từ 6-12 tháng tuổi.

Nguyên nhân:

Đó là do hệ miễn dịch của trẻ kém nên dễ bị ảnh hưởng bởi các tác nhân gây bệnh. Do sự chủ quan của bố mẹ khi ít để ý đến các vùng như kẽ tay, chân, vùng cổ,…. Hoặc do sự tác động từ môi trường ô nhiễm nhiều bụi bẩn, khói bụi, do tiếp xúc với một số chất gây kích ứng da.

Dấu hiệu nhận biết:

Một số vùng da bị ngứa, đỏ, bong tróc. Da trở nên dễ sưng và rất nhạy cảm. Ngoài ra có thể xuất hiện các nốt sưng hay mụn nước nhỏ ở bề mặt da.

Cách điều trị viêm da tiếp xúc cho trẻ sơ sinh

• Sử dụng kem bôi: Bố mẹ có thể dùng các loại kem chứa kẽm, kháng Histamine, dùng thuốc mỡ chứa protopic, chống viêm và ngứa
• Dùng các phương pháp thiên nhiên: Các bài thuốc từ các loại lá thiên nhiên như lá trà xanh, lá trầu không,…cũng thường xuyên được sử dụng để làm giảm và ngăn ngừa bệnh viêm da tiếp xúc ở trẻ.
• Luôn giữ làn da sạch sẽ: Tắm rửa thường xuyên cho trẻ sơ sinh bằng nước ấm và dưỡng ẩm sau khi tắm để vùng da bị tổn thương nhanh lành.

3.6. Cách điều trị bệnh viêm da ở trẻ sơ sinh do côn trùng cắn

Nguyên nhân:

Trong quá trình vui chơi, hoạt động hoặc ngủ thì các loại côn trùng như muỗi, ong, kiến,…cắn/đốt khó có thể phòng tránh một cách triệt để. Nọc độc hoặc vi khuẩn gây bệnh từ côn trùng có thể phá vỡ “hàng rào bảo vệ” da, gây kích ứng, viêm da.

Dấu hiệu nhận biết:

Xuất hiện các vết, nốt sưng tấy đỏ, ngứa. Có thể đau hoặc chuyển thành các vết sưng xanh đen, tím nếu côn trùng có nọc độc ví dụ như ong, một số loại kiến. Sau một vài giờ chỗ bị đốt nổi mụn nước, có thể có mủ hoặc dịch vàng.

Cách điều trị bệnh viêm da ở trẻ sơ sinh do côn trùng cắn

Cách trị viêm da ở trẻ sơ sinh do côn trùng cắn mẹ có thể tham khảo như sau:

• Sử dụng kem bôi: Bố mẹ có thể sử dụng một số loại kem với khả năng giảm sưng tấy, giảm ngứa, kháng viêm. Nên ưu tiên sử dụng các loại kem với thành phần tự nhiên lành tính, an toàn cho làn da nhạy cảm của bé, kem có chiết xuất từ thảo dược tự nhiên như Kem EmBé.
• Sử dụng các bài thuốc từ tự nhiên: Lô hội, tinh dầu trà, lá bạc hà,… có chứa chất kháng viêm tự nhiên, chữa sưng tấy hay ngứa rát hiệu quả.
• Vệ sinh làn da: sử dụng nước ấm để vệ sinh da cho bé trước khi dùng kem bôi.

4. Cách phòng tránh bệnh viêm da ở trẻ sơ sinh

• Sử dụng các loại sữa tắm, dầu gội dịu nhẹ, không có mùi, không có chất kích ứng.
• Các loại quần áo, chăn gối của bé cũng nên dùng các loại nước giặt chuyên dụng, không có mùi, không chất tẩy rửa hóa học,….
• Luôn để da bé được khô thoáng bằng cách sử dụng quần áo, chăn gối từ vải cotton mềm mại. Thường xuyên thay tã, bỉm cho bé.
• Luôn lau khô vùng mông, bẹn khi vệ sinh sạch sẽ xong cho bé.
• Tạo môi trường, không gian thoáng mát, sạch sẽ xung quanh trẻ.
• Bôi kem kháng viêm, dưỡng ẩm đặc trị: một số loại kem với thành phần tự nhiên lành tính có khả năng cấp ẩm, ngừa thoát nước qua da cũng như kháng viêm, kháng sưng cho bé. Bố mẹ có thể bôi kem hàng ngày khi tắm rửa sạch sẽ cho bé xong.

Trên đây là 5 dạng bệnh viêm da và cách trị viêm da ở trẻ sơ sinh theo từng bệnh cụ thể mà bố mẹ có thể tham khảo. Để làn da bé luôn mịn màng, khỏe mạnh, mẹ hãy khám bác sĩ để tìm phương án chữa trị ngay khi thấy bé bị viêm da, tránh để bệnh trở nặng.