Viêm da tiếp xúc ở trẻ em có thể xảy ra dù trong trời nóng gắt ngày hè hay hanh khô mùa đông. Bởi trong những năm tháng đầu đời, cấu trúc làn da và tuyến mồ hôi của trẻ chưa phát triển đầy đủ, vi khuẩn và các yếu tố môi trường sẽ “tận dụng cơ hội” tấn công và gây bệnh cho trẻ.

Hiểu rõ về bệnh sẽ giúp mẹ biết cách chăm sóc và lựa chọn được phương pháp điều trị phù hợp cho bé.

Xem thêm:

• Tất tần tật thông tin về bệnh viêm da ở trẻ em
• Viêm da dị ứng ở trẻ em cần lưu ý những gì?
• Cách điều trị viêm da ở trẻ nhỏ mẹ cần biết
• Triệu chứng viêm da ở trẻ em có gì đặc biệt

1. Nguyên nhân gây viêm da tiếp xúc ở trẻ em

Viêm da tiếp xúc ở trẻ em là một dạng bệnh về da liễu có thể xảy ra ở mọi độ tuổi. Nguyên nhân gây bệnh có thể là sự mẫn cảm của cơ thể với chất gây dị ứng (viêm da tiếp xúc dị ứng ở trẻ em) hoặc do chất gây kích ứng (viêm da tiếp xúc kích ứng).

• Nguyên nhân gây viêm da tiếp xúc dị ứng ở trẻ: chủ yếu từ nguyên nhân bên trong như cơ địa dị ứng hoặc tiền sử gia đình bị dị ứng, hen suyễn…
• Nguyên nhân viêm da tiếp xúc kích ứng ở trẻ: chủ yếu từ các nguyên nhân bên ngoài như sản phẩm chăm sóc, vệ sinh da gây kích ứng (xà phòng tắm, dầu gội, xà phòng giặt quần áo, nước xả vải, trang sức…)

Trẻ có nguy cơ cao mắc viêm da tiếp xúc:

+ Trẻ sơ sinh hoặc trẻ em có bố mẹ mắc bệnh mũi họng như hen suyễn, viêm mũi,….hoặc viêm da dị ứng sẽ có khả năng mắc viêm da tiếp xúc dị ứng cao hơn. Nếu cả bố và mẹ đều có tiền sử mắc hen suyễn, viêm mũi thì tỷ lệ con cái mắc các bệnh về viêm da tiếp xúc dị ứng lên đến 80%.

+ Viêm da tiếp xúc ở trẻ em xem xuất hiện không đều ở cả hai giới tính. Thông thường các bé gái dễ mắc bệnh này hơn bé trai.

+ Độ tuổi của mẹ khi sinh con cũng là nhân tố khiến bệnh dễ bộc phát. Sinh nở khi quá độ tuổi tốt nhất (mẹ trên 35 tuổi) thì con càng dễ bị viêm da tiếp xúc hay viêm da dị ứng.

2. Dấu hiệu và triệu chứng của viêm da tiếp xúc

Viêm da tiếp xúc được chia thành 2 nhóm chính dựa trên yếu tố gây viêm (chất gây dị ứng hoặc chất gây kích ứng) gồm: viêm da tiếp xúc dị ứng ở trẻ và viêm da tiếp xúc dị ứng. Với mỗi dạng viêm da sẽ có các biểu hiện, triệu chứng riêng.

• Viêm da tiếp xúc dị ứng ở trẻ em:

Khi bị bệnh viêm da tiếp xúc do dị ứng, trên cơ thể trẻ sẽ xuất hiện những triệu chứng như vùng da ở cổ, mặt hay tay chân, mí mắt,….bị sưng đỏ, kèm theo ngứa và khó chịu, có thể có các nốt phồng rộp nhỏ. Da khô và dễ bong tróc, phù nề. Mụn nước có thể vỡ ra, chảy dịch và đóng vảy tiết. Một số trẻ còn kèm theo hiện tượng sốt, buồn nôn,…

Khi tiến triển thành mạn tính, vùng da bị viêm tiếp xúc bị xơ hóa, da dày, bong vảy thành các sẩn nhỏ. Nếp da sâu thành các đường kẻ song song hoặc hình thoi.

• Viêm da tiếp xúc kích ứng ở trẻ:

Ở các vị trí như mặt, cổ, khuỷu tay chân xuất hiện các vùng da đỏ hồng, nổi mẩn gây tê ngứa. Vùng da bị viêm do kích ứng có giới hạn rõ, có thể bị mụn nước nếu dị ứng nặng. Trong trường hợp này, cha mẹ cần xác định bé bị kích ứng do yếu tố nào (chất kích thích, bụi bẩn, vải thô, lông thú cưng…) để kịp thời loại bỏ.

3. Mức độ viêm da tiếp xúc ở trẻ em

Đối với cả viêm da tiếp xúc dị ứng và viêm da tiếp xúc do kích ứng ở trẻ cũng có từng giai đoạn từ nhẹ tới nặng. Ở mỗi giai đoạn trẻ sẽ có những biểu hiện khác nhau mà bố mẹ cần lưu ý vì trẻ nhỏ vẫn chưa có khả năng diễn đạt chính xác trạng thái của bệnh.

• Giai đoạn cấp tính:

Vùng da ở cổ, mặt hoặc khuỷu tay, chân,….bắt đầu xuất hiện những mảng hồng đỏ hoặc sần đỏ, sưng ngứa, kích thước nhỏ, có vảy khô. Ở giai đoạn này trẻ thường cảm thấy ngứa ngáy, khó chịu, dùng tay gãi những vùng da nổi mẩn hoặc quấy khóc khi khó chịu

• Giai đoạn bán cấp:

Vùng da bị viêm da tiếp xúc ở trẻ có màu đỏ sậm hơn, có thể xuất hiện mụn nước, lớp sần dày hơn, da phù nề. Trẻ liên tục gãi vào vùng da bị viêm, liên tục trong trạng thái ngứa ngáy, khó chịu,….

• Giai đoạn mãn tính:

Viêm da tiếp xúc trở nên khô, bong tróc, nứt rạn, mụn nước bị vỡ và có thể bị bội nhiễm, xuất hiện vết lở loét. Trẻ trở nên biếng ăn, khó ngủ, quấy khóc, trạng thái tinh thần suy giảm, không có ham muốn vui chơi,…

4. Hình ảnh viêm da tiếp xúc ở trẻ em

5. Viêm da tiếp xúc có nguy hiểm không?

Viêm da tiếp xúc không phải là bệnh hiếm gặp hay khó điều trị. Bệnh cũng không gây nguy hại hay lây lan. Viêm da tiếp xúc ở trẻ em sẽ có thể tự khỏi tại nhà nếu biết cách điều trị và chăm sóc.

Tuy vậy thì viêm da tiếp xúc nếu không sớm tìm ra các tác nhân gây bệnh cũng như điều trị kịp thời thì sẽ dễ bị bội nhiễm, gây nên các hiện tượng như lở loét, sưng phù, chảy dịch,… ảnh hưởng tới các hoạt động ăn ngủ, vui chơi của các bé cũng như gây nên các vết thâm, sẹo,…

6. Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ 

Viêm da tiếp xúc không phải là bệnh nguy hiểm hay khó chữa trị. Vì vậy sau khi bố mẹ cho bé sử dụng các loại thuốc, kem bôi đặc trị khoảng 2 – 3 ngày mà các vùng da ửng đỏ, sưng ngứa,…không giảm hoặc có những dấu hiệu sau thì bố mẹ buộc phải ngưng dùng thuốc bôi và đưa trẻ tới khám bác sĩ để có cách điều trị đúng lúc:

• Phát ban nặng làm ảnh hưởng tới hoạt động, giấc ngủ của trẻ
• Phát ban trở nên nặng, sưng đau và lây lan sang vùng da khác
• Vùng sưng đỏ ảnh hưởng tới bộ phận sinh dục của trẻ
• Khi ngưng sử dụng thuốc steroid thì da lại bị viêm lại

7. Cách điều trị bệnh viêm da tiếp xúc ở trẻ em

Để có thể trị dứt điểm và nhanh chóng bệnh viêm da ở trẻ, tránh làm ảnh hưởng tới hoạt động vui chơi, ăn uống,…của trẻ và loại bỏ được khả năng tái mắc lại bệnh sau này thì bố mẹ cần tìm ra cách điều trị bệnh hiệu quả nhất cho bé. Cần xác định xem bé bị viêm da tiếp xúc dị ứng hay viêm da tiếp xúc kích ứng.

7.1. Xác định và loại bỏ căn nguyên gây bệnh viêm da tiếp xúc ở trẻ em

Viêm da tiếp xúc dị ứng hay viêm da tiếp xúc kích ứng muốn phòng tránh và trị khỏi thì phải tìm ra nguyên nhân gây bệnh. 

+ Bác sỹ sẽ hỏi trẻ đã tiếp xúc với những ngoại vật nào có nguy cơ gây bệnh: Bất kỳ đồ vật, sản phẩm cũng có thể chứa tác nhân gây nên viêm da tiếp xúc ở trẻ. Thậm chí là các tác nhân từ môi trường bên ngoài như thời tiết, cây cỏ, phấn hoa,…

+ Dùng cách test da: Hiện nay có một số cách kiểm tra chất gây dị ứng, kích ứng như phương pháp áp da (dán các miếng có chứa tác nhân gây dị ứng trên da trong khoảng 1,2 ngày để tìm ra chất gây kích ứng); sinh thiết da; cạo sinh thiết; sinh thiết bằng punch; sinh thiết cắt bỏ;….

7.2. Sử dụng thuốc, kem bôi đặc trị

Dùng thuốc, kem bôi đặc trị được xem là phương pháp phổ biến và mang lại hiệu quả nhanh chóng trong việc điều trị viêm da tiếp xúc cho trẻ hiện nay. Thuốc, kem bôi sẽ có chứa những thành phần kháng viêm, ngừa sưng ngứa, cũng như một số dưỡng chất giúp da bé không bị khô, bong tróc, nứt nẻ. Tuy nhiên việc lựa chọn kem bôi cần phải tham khảo ý kiến của dược sỹ, bác sỹ về liều lượng các thành phần trong kem, liều dùng,….

Hiện nay việc chữa trị viêm da tiếp xúc ở trẻ em cần được sự thăm khám tư vấn của các bác sỹ có chuyên môn cao.

• Thuốc kháng viêm (steroid) dạng đắp hoặc uống:

Có thể dùng với hàm lượng phù hợp ví dụ như Hydrocortisone để kháng viêm. Nếu tình trạng viêm nặng thì bố mẹ có thể hỏi dược sỹ để chuyển qua corticosteroid dạng uống theo liều lượng cho phép. Tuy nhiên không được lạm dụng Steroid vì Steroid có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.

• Thuốc kháng Histamin:

Đối với hiện tượng ngứa, bố mẹ có thể sử dụng các loại thuốc kháng Histamin dạng uống như Chlorpheniramine, Hydroxyzine,…Tuy nhiên vẫn buộc phải hỏi ý kiến của dược sỹ hoặc bác sỹ chuyên khoa trước khi cho trẻ sử dụng thuốc uống.

• Dùng lotion trị ngứa:

Trong trường hợp cần thiết bác sỹ có thể xem xét sử dụng các loại lotion trị ngứa, cấp ẩm. Tuy nhiên mẹ cần đọc kỹ thành phần, xuất xứ của sản phẩm để tránh tình trạng trẻ bị dị ứng, kích thích với thành phần có trong Lotion.

• Dùng kem bôi chuyên dụng:

Đây cũng là một trong những phương pháp ngăn ngừa và điều trị các bệnh viêm da hiệu quả. Kem bôi chuyên dụng thường có những thành phần thiên nhiên lành tính, với tác dụng kháng viêm, giảm sưng ngứa, như một lớp màng bảo vệ cho da bé. Kem cũng giúp cấp ẩm, chống thoát nước qua da và làm da bé luôn mềm mại.

• Kem EmBé

Bộ đôi tinh chất Nano curcumin, Cúc la mã giúp chống viêm ngứa, giảm sưng đỏ, tái tạo và phục hồi vùng da bị viêm nhiễm, ngăn ngừa thâm sẹo. Kẽm Oxyd kháng khuẩn nhẹ, tạo lớp màng bảo vệ da không bị vi khuẩn xâm nhập đồng thời tái tạo làn da bị viêm da tiếp xúc. Vitamin E, tinh dầu hạnh nhân giúp duy trì độ ẩm, tránh khô da, nứt da.

Chất kem mát lành, thẩm thấu nhanh, không gây nhờn dính, ngăn ngừa và điều trị hiệu quả bệnh viêm da tiếp xúc ở trẻ em, đặc biệt là viêm da tiếp xúc dị ứng ở trẻ.

8. Cách chăm sóc trẻ bị viêm da tiếp xúc

Song song với quá trình điều trị, bố mẹ cần phải rất chú ý trong việc chăm sóc, vệ sinh cơ thể cũng như vùng da bị viêm tiếp xúc của bé. 

+ Cho trẻ mặc quần áo từ vải cotton mềm mại, dễ thấm hút, thông thoáng. Bố mẹ cũng nên cắt bỏ hết nhãn mác trong quần áo để tránh việc cọ xát vào da làm trẻ khó chịu.

+ Đeo bao tay cho trẻ sau khi đã vệ sinh cơ thể, đặc biệt là lúc đi ngủ để tránh việc trẻ gãi ngứa ở các vùng da bị viêm gây trầy xước, bội nhiễm vi khuẩn.

+ Thức ăn có chứa axit cũng có khả năng làm nặng thêm vùng da bị viêm.

+ Vệ sinh cơ thể và vùng da bị viêm cho bé mỗi ngày bằng nước ấm. Không dùng dầu gội đầu, sữa tắm có chất kích ứng, các loại tạo bọt hay có mùi. Với vùng da bị viêm thì dùng khăn mềm nhẹ nhàng vệ sinh, không được kỳ cọ hay chà xát.

+ Sau khi vệ sinh vùng da bị viêm sạch sẽ, bố mẹ nên chú ý dùng kem đặc trị để làm ẩm và mềm da, giúp kháng viêm, ngừa sưng ngứa, giảm bong tróc. 

9. Cách phòng tránh bệnh viêm da tiếp xúc ở trẻ em

Để phòng tránh bệnh viêm da tiếp xúc ở trẻ cũng như ngăn ngừa khả năng bệnh tái lại ở trẻ thì bố mẹ cần nắm rõ những cách phòng tránh bệnh dưới đây:

+ Tìm ra nguyên nhân, thành phần, chất gây viêm da tiếp xúc dị ứng, kích ứng để tránh việc bị viêm da tiếp xúc có thể tái phát.

+ Quần áo, chăn gối cùng các vật dụng trẻ thường xuyên tiếp xúc cần được giặt và vệ sinh sạch sẽ. Với quần áo, chăn gối thì nên dùng loại nước giặt chuyên dụng không chứa các chất hóa học, chất kích ứng hay tạo mùi, không nên sử dụng nước xả vải có mùi.

+ Không sử dụng các loại dầu gội, sữa tắm có chất gây kích ứng, các loại có mùi, tạo bọt. Bố mẹ cần lưu ý tìm những sản phẩm có độ Ph thích hợp với làn da nhạy cảm của bé.

+ Sử dụng các loại kem bôi bảo vệ, kem đặc trị chuyên dùng cho trẻ với các thành phần lành tính từ thiên nhiên. Những loại kem này bố mẹ có thể bôi cho bé hàng ngày sau khi tắm rửa, vệ sinh cho bé.

Viêm da tiếp xúc ở trẻ em sẽ không còn là nỗi lo khi bố mẹ đã nắm rõ những thông tin trên. Hãy bảo vệ làn da hồng hào, mịn màng của bé mỗi ngày để bé luôn vui khỏe mẹ nhé!

Xem thêm: Viêm da ở trẻ 3 tháng tuổi