10 kỹ năng sơ cứu bố mẹ cần đặc biệt nắm chắc khi nhà có trẻ nhỏ
Không thiếu trường hợp con tử vong do bị sặc sữa, nuốt phải hột nhãn… Chính vì vậy mẹ cần nắm rõ 10 kĩ năng sơ cứu cần thiết sau đây để cứu nguy cho con trong những trường hợp khẩn cấp.
1. Sơ cứu khi trẻ hóc dị vật (ví dụ như hóc hột nhãn, hột vải,…)
Khi trẻ hóc phải dị vật, trẻ có thể ho sặc sụa hoặc là có thể ú ớ, khó thở do dị vật nằm chắn ngang đường thở. Hãy nhanh chóng tìm cách đẩy dị vật đó ra ngoài nếu không sẽ đe dọa tới tính mạng của trẻ vì không thở được. Lưu ý: Lúc này bố mẹ cần phải xem con bị hóc thứ gì và vật đó đang nằm ở vị trí nào. Chỉ được lấy ra khi bạn có thể chạm vào để tránh đẩy chúng vào sâu hơn trong cổ họng của bé. Còn nếu không thì hãy xử trí thật nhanh theo các bước sau đây:
Trẻ hơn 12 tháng tuổi, đặt con nằm sấp trên đùi, đánh 5 cái vào giữa xương vai bằng lòng bàn tay. Trẻ nhỏ hơn thì cha mẹ có thể đặt con nằm sấp trên cánh tay, cần đảm bảo đầu và cổ được đỡ chắc chắn rồi mới đánh vào vai bé.
Nếu vẫn không thấy hiệu quả thì cần lật ngửa bé lên và đặt đầu bé vào lòng bàn tay, hạ thấp người bé xuống. Sau đó hãy dùng 2 ngón ấn mạnh vào xương ức của bé, hãy làm thế sau vào giây và nhìn xem trong miệng bé có gì bật ra không, nếu có thì nhặt ra, nếu không thì tiếp tục ấn.
Với trẻ trên 1 tuổi, cha/mẹ có thể đứng sau con và đặt nắm tay của bạn ở giữa rốn và lồng ngực. Đặt bàn tay kia nắm lên và kéo mạnh ngược lên. Làm như thế 5 lần.
Nếu như đã làm mọi cách trên mà con vẫn không hết ngạt thở thì song song với việc vừa sơ cứu cho con thì các bậc cha/mẹ vừa gọi cả xe cấp cứu tới nữa.
2. Sơ cứu trẻ bị bỏng
Khi trẻ bị bỏng thì ngay lập tức bạn cần làm mát vị trí bị bỏng đó bằng nước lạnh trong ít nhất là 10 phút để làm giảm sự sưng phồng. Cần cởi bỏ quần, áo ra nhưng nếu nó dính vào vết bỏng thì lại cần phải giữ nguyên quần áo cho con vì nếu bỏ ra sẽ khiến lớp da của con bị lột theo quần áo. Băng vết thương lại cho con bằng loại nilon bọc thức ăn hoặc miếng vải sạch không nhiều sợi lông.
Lưu ý: Nếu vết bỏng to hơn bàn tay hoặc vết bỏng nặng thì cha mẹ cần đưa bé tới bệnh viện ngay tức thì để các bác sĩ xử trí tiếp.
3. Sơ cứu trẻ khi bị điện giật
Hãy tìm cách tắt nguồn điện ngay lập tức nếu có thể. Còn nếu như bạn vẫn phải tiếp xúc với trẻ để lấy nguồn điện ra thì cần đứng lên trên vật liệu cách điện khô như cuốn danh bạ điện thoại chẳng hạn và dùng thứ gì đó bằng vật liệu cách điện như cuộn báo, chồi gỗ,… để đẩy nguồn điện ra ngoài.
Hoặc nếu có cuộn dây thừng gần đó hãy thòng dây thừng vào cánh tay hoặc cổ chân của bé để kéo con ra khỏi nguồn điện các bố mẹ nhé! Sau đó thì cần kiểm tra hơi thở của con, nếu con bất tỉnh nhưng vẫn thở thì cần đặt con ở tư thế hồi phục. Sau đó hãy gọi ngay xe cấp cứu vì vết bỏng do điện giật tuy nhỏ nhưng lại gây nhiều những nguy hiểm và tổn thương bên trong.
Nếu trẻ vẫn đang trong nguồn điện thì không được chạm vào bé bởi vì bạn cũng sẽ bị giật điện cùng.
4. Sơ cứu trẻ bị thương và chảy nhiều máu
Nếu trẻ bị vết cắt sâu khiến chảy máu nhiều thì mẹ hãy rửa sạch, lau khô tay và đeo găng tay. Sau đó nâng cao vết thương để máu chảy về các cơ quan nội tạng thay vì bị chảy mất ra ngoài. Song song đó là kiểm tra xem có gì gắn vào vết thương không? Nếu có thì cũng không được bỏ ra mà cần giữ nguyên để không làm tình hình của trẻ trở nên tồi tệ thêm. Dùng vải sạch buộc quanh vết thương và cần lót đệm làm sao để cho vải cao hơn vật thể để không ấn nó vào trong. Sau đó gọi xe cấp cứu ngay lập tức.
Nếu không có vật gì gắn ở vết thương thì dùng miếng vải sạch ấn lên vết thương để kìm máu và quấn chặt xung quanh.
Lưu ý: Không quấn quá chặt để máu vẫn chảy được đến ngón chân và tay. Và tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng để xem có nên gọi cấp cứu nữa hay không?
5. Sơ cứu trẻ khi bị bong gân
Nếu bạn nghi ngờ bé yêu nhà mình bị bong gân thì đầu tiên hãy cho con ngồi xuống. Sau đó lấy một ít đá cho vào khăn mặt và áp lên chỗ bị đau đó khoảng 10 phút để giảm sưng tấy. Cần băng vết thương cẩn thận và giữ cho chỗ đau đó ở trên cao để làm giảm lượng máu đồ về vết thương để đỡ sưng tấy hơn.
6. Sơ cứu khi trẻ bị ngã
Bé bị ngã và bất tỉnh chỉ trong 1 thời gian ngắn thôi nhưng vẫn cần phải quấn chăn cho bé để giảm sốc, sau đó hãy gọi cấp cứu.
Cần đặt bé nằm ở tư thế hồi phục nếu vẫn còn thở và không có dấu hiệu gẫy xương hay chấn thương ở đầu cổ.
Cần tìm kiếm các vết rạn nứt sọ, như hai con ngươi không đồng đều, máu chảy từ tai hoặc chảy nước từ mũi.
Kiểm tra chỗ trày xước hay chân tay xem có hình dáng bất thường không? Nếu nghi ngờ bị gãy xương thì cần giữ nguyên cho đến khi xe cấp cứu đến.
Còn nếu kiểm tra không thấy dấu hiệu nghiêm trọng gì mà con tỉnh táo thì hãy dùng miếng vải thấm nước lạnh đắp lên chỗ va đập trong 10 phút để giảm sưng tấy cho con. Nhưng bên cạnh đó thì mẹ cũng cần phải chú ý theo dõi thường xuyên trong ít nhất là 48 tiếng sau khi trẻ bị ngã, nếu thấy trẻ có dấu hiệu gì khác thường như là hoa mắt, chóng mặt, nói khó thì cần đưa con tới gặp bác sĩ ngay.
7. Sơ cứu khi trẻ bị ngất
Trẻ bị bất tỉnh thì cần gọi cấp cứu ngay lập tức nhưng bên cạnh đó trong khi chờ xe cứu thương đến hãy làm theo các bước sau đây:
Một tay nâng cằm bé lên và tay kia ấn trán bé xuống để ngửa đầu ra. Đường không khí được mở thì hãy lắng nghe hơi thở của trẻ.
Nếu không thấy trẻ thở thì hãy dùng phương pháp hô hấp nhân tạo: Ngửa đầu ra, nâng cằm lên và bịt mũi và hít một hơi thật sâu, gắn miệng lên miệng trẻ và thổi hơi vào miệng bé trong 1 giây. Lặp lại thao tác trên không quá 5 lần, kiểm tra xem ngực bé phồng lên không. Nếu không hãy kiểm tra xem có vật cản gì trong miệng bé không và vẫn cần đảm bảo đầu phải ngửa ra.
Đặt ngón tay lên xương ức của trẻ. Ấn nhanh và mạnh với tốc khoảng 100 lần/phút. Sau 30 cái thì hãy hà hơi thổi ngạt cho bé để đưa oxy vào phổi. Sau 2 lần hà hơi thổi ngạt, lại ấn ngực. Lặp lại chu kỳ cho đến khi hơi thở trở lại.
8. Sơ cứu trẻ bị chảy máu cam
Cho bé ngồi xuống và hãy ngửa đầu bé lên để máu không chảy ra khỏi mũi. Bịt mũi bé lại và cho chúng thở bằng miệng trong 10 phút. Nếu máu cam vẫn chảy thì cần ép mũi trở lại trong 2 lần nữa. Khi máu ngừng chảy hẳn thì lau sạch mũi.
Lưu ý: Không cho trẻ nói chuyện và ho hay khụt khịt vì dễ làm vỡ mạch máu đã lành trong mũi và có thể làm chảy máu trở lại.
Không ngửa hẳn đầu của trẻ ra sau bởi máu có thể chảy ngược vào cổ họng gây sặc, khó thở cho trẻ. Nếu áp dụng những cách trên mà máu vẫn chảy trong hơn 30 phút, nên đưa trẻ đến bác sĩ ngay bố mẹ nhé!
9. Sơ cứu trẻ bị ngộ độc
Nếu bạn tin rằng con mình đã hít phải hay nuốt phải chất độc như chất tẩy rửa, thuốc độc hại,… hãy gọi ngay cấp cứu và giữ cho trẻ im cho đến khi các bác sĩ đến.
Nếu có thể thì các bậc phụ huynh hãy tìm hiểu xem trẻ đã nuốt thứ gì và mang theo vỏ hộp đến bệnh viện. Tuyệt đối không bắt con nôn ra vì sẽ gây tổn thương cho dạ dày và đường ống của trẻ.
Còn nếu con tự nôn ra thì hãy mang theo chỗ đó tới bệnh viện để phân tích kết quả. Nếu trẻ nuốt phải thứ gì đó gây bỏng họng thì hãy cho con uống nhấp một ít nước hoặc sữa để làm dịu mát bên trong họng cho con.
10. Sơ cứu khi trẻ bị sốc mẫn cảm
Sốc mẫn cảm là phản ứng của dị ứng nặng có thể là trẻ côn trùng đốt hoặc ăn thức ăn gây dị ứng cho trẻ làm giảm huyết áp và gây đỏ ứng mặt, cơ thể, mặt mũi sưng phồng và khó thở.
Đầu tiên cần xác định liệu trẻ có phải bị một dị ứng biết trước và mang theo thuốc điều trị. Tiêm thuốc vào bắp đùi hoặc mông. Tiếp đó thì gọi cấp cứu. Đặt bé ở tư thế hồi phục. Nếu trẻ không thể thở và không có thuốc thì hãy gọi cấp cứu, trong khi chờ xe cấp cứu tới thì hãy thực hiện hô hấp sơ cứu cho Con.
