Tác giả: Kem Em Bé

Trẻ nhỏ rất hay bị côn trùng cắn. Vết cắn nếu không được xử lý đúng đắn và kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng như bị viêm loét, nhiễm trùng, để lại sẹo gây mất thẩm mỹ. Vậy mẹ cần làm gì khi trẻ bị côn trùng cắn?  

Xem thêm:

• Những loại côn trùng cắn chết người nguy hiểm mà bạn không hề biết 
• Các phương pháp chữa bị côn trùng cắn sưng và ngứa hiệu quả nhất
• Bị côn trùng cắn nên đi khám ở đâu – Những điều quan trọng cần biết

1. Dấu hiệu trẻ em bị côn trùng cắn

Trẻ bị côn trùng cắn là tình trạng xảy ra khá thường xuyên vì trẻ nhỏ đôi khi ham vui chơi, khó để ý đến những vấn đề xung quanh. Cha mẹ có thể phát hiện ra trẻ bị côn trùng cắn thông qua những dấu vết xuất hiện trên làn da của bé.

Trên da xuất hiện những vết sưng đỏ khiến trẻ cảm thấy đau đớn, khó chịu hoặc vô cùng ngứa ngáy tại vùng da bị tổn thương.

Nếu bị những loại côn trùng như muỗi, kiến, ve, bọ, ruồi, cắn,… thì mẹ sẽ thấy những vết sưng hồng hoặc đỏ. Một số trường hợp xuất hiện mụn nước và sẽ giảm dần theo thời gian khoảng trong vài ngày. Nếu da trẻ có phản ứng dị ứng nặng, các vết đốt có thể mưng mủ, đỏ tấy và để lại sẹo.

Nếu bị các loại côn trùng có nọc độc như ong, nhện… vết đốt sẽ sưng tấy dữ đội gây ngứa ngáy, đau đớn. Cha mẹ hãy quan sát xem tình trạng vết đốt của trẻ ở mức độ nào để có cách xử lý phù hợp nhất.

2. Làm gì khi trẻ bị côn trùng cắn?

2.1. Xử lý nhanh ngay khi bị cắn

Sau khi bị côn trùng cắn, cha mẹ nên tìm cách xử lý ngay vết cắn càng nhanh càng tốt vì nếu càng để lâu, vết cắn có thể sẽ càng nặng hơn và gây ra những hậu quả khó lường. Thông thường, có hai bước đơn giản mà cha mẹ nên lưu ý thực hiện đúng cách:

• Lấy nọc độc của côn trùng
  • Bố mẹ hãy cố gắng giữ cho bé không gãi và đụng đến vết thương. Sau đó, mẹ nhẹ nhàng dùng nhíp hoặc tăm bông lấy/đẩy ngòi châm của côn trùng ra khỏi vùng da bị đốt.
  • Tuyệt đối không bóp mạnh, làm vỡ ngòi châm khiến nọc độc phát tán ra vùng da xung quanh.
• Làm sạch vùng da tổn thương
  • Cha mẹ hãy dùng xà phòng hoặc nước tẩy rửa dịu nhẹ để làm sạch vùng da bị tổn thương cho bé.
  • Mẹ có thể dùng một chiếc khăn sạch, nhúng nước lạnh vắt khô và đắp lên vết thương cho bé hoặc chườm đá lạnh để tiếp tục xử lý.

2.2. Làm gì khi trẻ bị côn trùng cắn? Dùng ngay các bài thuốc dân gian dễ tìm

Mẹ thường làm gì khi bé bị côn trùng cắn? Nếu trong bếp có những nguyên liệu sau, hãy sử dụng để trị vết côn trùng cắn hiệu quả nhé( trong trường hợp bị nhẹ)

– Lô hội: Lô hội là một loại thực phẩm dịu nhẹ có tính mát và rất an toàn với trẻ nhỏ. Mẹ chỉ cần cắt bỏ sạch sẽ phần vỏ xanh, rửa sạch và chú ý loại bỏ hoàn toàn phần nhựa màu vàng của lô hội. Dùng phần gel lô hội đắp trực tiếp lên vùng da bị tổn thương, bé sẽ cảm thấy dễ chịu hơn.

– Tinh dầu trà: Tinh dầu trà với những chiết xuất giúp sát khuẩn, kháng viêm. Là một trong những lựa chọn an toàn và hiệu quả để điều trị những vết côn trùng cắn. Dùng tinh dầu trà bôi trực tiếp lên vùng da bị tổn thương của bé sẽ có tác dụng nhanh chóng.

– Tỏi: Tỏi có tính sát khuẩn cao, rất phù hợp để kháng viêm, ngăn ngừa vi khuẩn. Mẹ có thể dùng một vài lát tỏi đắp lên vết cắn của bé trong khoảng vài phút, sau đó dùng nước rửa sạch nhẹ nhàng. Vì tỏi có tính nóng rát nên mẹ hãy lưu ý để con không bị bỏng.

– Giấm: Sử dụng giấm bôi lên vết đốt côn trùng của bé, sau khoảng 15 phút rửa sạch bằng nước, vết đốt sẽ nhanh lành hơn.

– Soda: Mẹ có thể kết hợp soda cùng một ít giấm, hòa chung lại với nhau rồi bôi lên vết côn trùng cắn của bé. Sau khoảng 15 phút sau đó nhẹ nhàng rửa sạch, vết đốt sẽ tránh được tình trạng nhiễm khuẩn, sưng tấy.

– Đá lạnh: Khi trẻ bị côn trùng đốt, để giảm ngứa và bớt sưng mẹ có thể dùng chườm hoặc nhúng khăn vào nước đá lạnh và đắp lên vết đốt. Hơi lạnh sẽ làm vùng da bị tê tạm thời và giảm đau.

2.3. Dùng kem bôi để điều trị khi trẻ bị côn trùng cắn

2.3.1. Kem bôi trị côn trùng cắn cho trẻ phổ biến hiện nay

– Kem EmBé: Kem EmBé là một trong những loại kem được nhiều gia đình tin dùng nhất trên thị trường hiện nay. Kem EmBé sử dụng được cho trẻ em ở mọi lứa tuổi, đặc biệt thích hợp với trẻ dưới 2 tuổi có làn da mỏng manh non nớt. Kem EmBé với nguồn gốc từ thiên nhiên giúp giảm ngay tình trạng sưng tấy, ngứa ngáy, đỏ, mưng mủ,… khi bị muỗi, côn trùng cắn.

– Kem Muhi: Kem Muhi là sản phẩm đến từ đất nước mặt trời mọc Nhật Bản, rất an toàn, lành tính và phát huy công dụng rất ổn định.

– Kem Chicco: Đây cũng là một loại kem mẹ nên tham khảo nếu muốn sử dụng để điều trị vết côn trùng cắn cho trẻ. Kem Chicco đến từ Italia với chất lượng vô cùng đảm bảo, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng với thành phần lành tính.

2.3.2. Điểm nổi bật của Kem Embé

Kem EmBé là giải pháp cho: “Làm gì khi trẻ bị côn trùng cắn”. Là loại kem cho trẻ nhỏ được rất nhiều bà mẹ ưa chuộng và tin dùng, nổi bật hơn hẳn so với các loại kem khác trên thị trường.

• Chiết xuất 100% từ các thành phần thiên nhiên:
  • Tinh nghệ Nano Curcumin
  • Tinh chất Cúc la mã
  • Vitamin E
  • Lalonin
  • Dầu hạnh nhân,…
• Công dụng phát huy nhanh chóng:
  • Kem EmBé giúp làm mát da ngay tức thì
  • Những triệu chứng sưng đỏ, ngứa ngáy, đau rát,… sẽ giảm ngay sau 1 – 2 lần sử dụng đầu tiên.
  • Kích thích việc sản sinh các tế bào da giúp tái tạo vùng da bị tổn thương nhanh chóng
  • Chống viêm, kháng khuẩn
  • Dưỡng ẩm
  • Ngăn ngừa những vết thâm sẹo mất thẩm mỹ một cách triệt để.
• Điểm nổi bật của Kem EmBé:
  • Không chứa các chất độc hại như Corticoid, chất bảo quản Paraben
  • Hoàn toàn không gây kích ứng cho trẻ luôn giữ được làn da mịn màng.
  • Sản phẩm đã được Cục an toàn thực phẩm Bộ Y Tế chứng nhận là phù hợp với trẻ nhỏ.
  • Có dạng tuýp nhỏ, dễ dàng mang theo mọi lúc mọi nơi. 

3. Đưa đi bác sĩ nếu bị nặng

Làm gì khi trẻ bị côn trùng cắn sưng to, tấy đỏ hoặc chuyển sang trạng thái sốt, buồn nôn… Khi con bị côn trùng cắn, tùy mức độ nặng nhẹ mà cha mẹ có thể cân nhắc áp dụng những cách xử lý khác nhau.

Bố mẹ nên theo dõi sát sao tình trạng vết cắn của con trong một khoảng thời gian, ngắn nhất là vài ngày. Nếu vết cắn mau khô, lành nhanh và bớt sưng tấy thì mẹ có thể tạm yên tâm. Tuy nhiên, nếu vùng da bị cắn không có dấu hiệu thuyên giảm, cha mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ ngay kẻo để lại những hậu quả khó lường.

Trẻ bị côn trùng cắn là tình trạng xảy ra nhất nhiều, nhất là trong thời điểm mùa hè nóng bức như hiện nay. Hy vọng qua những thông tin trên đây, cha mẹ đã biết phải làm gì khi trẻ bị côn trùng cắn để tình trạng vết thương không tiến triển nặng hơn, tránh để lại sẹo và những vết thâm gây mất thẩm mỹ về sau này.

Hầu hết trẻ em bị côn trùng cắn đều cảm thấy khó chịu vì phải trải qua một số triệu chứng như kích ứng, lở loét hoặc ngứa. Khi trẻ bị côn trùng cắn phải làm sao để nhanh khỏi? Các mẹ hãy tham khảo ngay sau đây.

Xem thêm: 

• Làm gì khi trẻ bị côn trùng cắn – Cách xử lý an toàn nhất 
• Côn trùng cắn chết người – Nguyên nhân & cách phòng ngừa
• Trẻ bị côn trùng cắn sưng và ngứa cần phải chú ý điều gì?

1. Dấu hiệu nhận biết côn trùng cắn

Côn trùng cắn và đốt thường chỉ gây kích ứng nhỏ. Tuy nhiên, một số vết chích có thể gây đau và gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Một số loại côn trùng cắn dễ gặp bao gồm muỗi, bọ chét, rệp, ong bướm,…

Khi một con côn trùng cắn, nó tiết ra nước bọt có thể khiến da xung quanh vết cắn trở nên đỏ, sưng và ngứa. Nọc độc từ vết chích thường cũng gây ra vết sưng diện rộng, ngứa, đỏ hình thành trên da. Điều này có thể gây đau đớn, nhưng nó vô hại trong hầu hết các trường hợp. Khu vực bị cắn thường sẽ vẫn còn đau và ngứa trong vài ngày.

Các triệu chứng của côn trùng cắn có thể khác nhau tùy thuộc vào loại côn trùng và độ nhạy cảm của người bị cắn. Trong một số ít trường hợp, một số người có thể có phản ứng dị ứng nghiêm trọng (sốc phản vệ) với vết cắn cần điều trị y tế ngay lập tức.

2. Các dạng côn trùng gây ra vết cắn(đốt) ở người

2.1 Kiến cắn gây sưng đỏ, đau nhức

Kiến gió, kiến lửa, kiến càng, kiến xanh, kiến ba khoang,… Hầu hết là các loại kiến hung dữ. Kiến tiêm một loại nọc độc là Solenopsin. Nó là nguyên nhân gây ra ngứa và cảm giác châm chích khi bị kiến cắn. 

Các triệu chứng thường gặp khi bị kiến cắn là:

• Xuất hiện vùng đỏ nhẹ ở khu vực bị cắn.
• Ngứa và đau ở chỗ bị cắn.
• Phản ứng dị ứng da cục bộ: phát ban hoặc bị sưng lớn.
• Phản ứng dị ứng (tổng quát) như: phát ban, nổi mề đay và sưng ở các khu vực khác của cơ thể ngoài vị trí cắn.

Kiến có nọc độc cao cắn(kiến ba khoang) cắn có thể xuất hiện những phản ứng dị ứng nghiêm trọng như:

• Sưng lưỡi, sưng cổ họng.
• Thở khò khè hoặc khó khăn.
• Ho.
• Chóng mặt

Cách xử lý:

• Mẹ cần đưa bé ngay ra khỏi khu vực nhiều kiến. Cho bé thay quần áo và lau người để loại bỏ hết con kiến trên cơ thể bé.
• Xử lý các vết cắn bằng cách rửa sạch chúng với xà phòng và nước ấm. Sau đó, có thể bôi kem trị ngứa và sưng lên khu vực bị cắn.
• Các mẹ có thể cho bé chườm đá để giảm ngứa ngáy.
• Trường hợp trẻ bị dị ứng nghiêm trọng với vết cắn và phát triển các triệu chứng trên. Mẹ cần đưa trẻ tới ngay các cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Để tránh bị kiến cắn, mẹ nên cho bé chơi ở những khu vực tránh xa tổ kiến, cho bé đeo tất và mặc quần áo dài tay. Không nên để kẹo, nước ngọt, hoa quả ngọt,… ở gần chỗ bé vì chúng sẽ thu hút kiến kéo đến.

2.2 Bọ chét cắn gây ngứa ngáy, sưng đỏ

Bị côn trùng cắn phải làm sao để mau khỏi? Trong trường hợp này, côn trùng là loài bọ chét – một loại ký sinh trùng ăn máu người và động vật như chó và mèo. Vết cắn của bọ chét mang một số đặc điểm nhất định dễ nhận biết như:

• Nó vô cùng ngứa ngáy.
• Một vết thương sưng đỏ phát triển trong vòng nửa giờ sau khi cắn.
• Sau một ngày hoặc lâu hơn, vết thương có thể phát triển thành vết phồng rộp hoặc vết thương nhỏ.
• Chân và bàn chân thường là mục tiêu bị cắn của bọ chét.  
• Trẻ em có thể trở nên quá mẫn cảm với vết cắn và xuất hiện các triệu chứng như: khó thở, buồn nôn, sưng môi và mặt.

Cách xử lý:

• Nhiễm trùng thứ cấp có thể xảy ra từ những vết gãi của trẻ gây trầy xước da. Do đó, mẹ nên nhắc trẻ không được gãi vết cắn.  
• Mẹ hãy làm sạch vết cắn với dung dịch nước muối hoặc nước sát trùng. Sau đó, có thể sử dụng kem bôi chống ngứa cho trẻ. Ngoài ra, mẹ cũng có thể sử dụng các loại tinh dầu tự nhiên như tinh dầu bạc hà, tinh dầu quế bôi vào vết cắn để giảm ngứa.

Để phòng tránh bọ chét, các mẹ hãy:

• Vứt bỏ rác thường xuyên.
• Thường xuyên làm sạch và hút bụi đồ nội thất, sàn nhà, ván chân tường và giường.
• Cho chó, mèo sử dụng các loại thuốc chống bọ chét phù hợp.

2.3 Bị muỗi cắn phải làm sao?

Khi bị muỗi cắn, nó sẽ bơm nước bọt vào cơ thể con người. Protein trong nước bọt của muỗi kích hoạt phản ứng hệ thống miễn dịch nhẹ dẫn đến ngứa và sưng đặc trưng. Trẻ em có thể gặp phải những phản ứng nghiêm trọng hơn người lớn như:

• Vết sưng phồng, trắng và đỏ xuất hiện vài phút sau khi muỗi đốt.
• Vết sưng cứng, ngứa, màu nâu đỏ xuất hiện một ngày hoặc lâu hơn sau khi bị đốt.
• Xuất hiện các vết rộp nhỏ thay vì mụn cứng.
• Các đốm đen trông như vết bầm tím

Cách xử lý:

• Khi trẻ bị muỗi đốt, mẹ hãy lập tức vệ sinh vùng bị cắn do trẻ bằng dung dịch nước sát trùng hoặc nước muối. Sau đó, lau khô da và có thể sử dụng các loại kem bôi có tác dụng giảm ngứa, làm dịu da, ngăn thâm sẹo như Kem EmBé.
• Các mẹ lưu ý không để trẻ gãi vết muỗi đốt vì có thể gây trầy xước da dẫn tới nhiễm trùng.

Nếu muỗi đốt có liên quan đến các dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng hơn như sốt, nhức đầu, và có dấu hiệu nhiễm trùng, hãy đi khám bác sĩ ngay.

Để hạn chế trẻ tiếp xúc với muỗi, các mẹ hãy đảm bảo vệ sinh nơi ở thông thoáng, sạch sẽ, bôi kem chống muỗi cho trẻ. Khi trẻ vui chơi ngoài trời, mẹ cần tránh để trẻ đi vào những nơi rậm rạp, có nước đọng vì đó là nơi có nhiều muỗi.

2.4 Rệp giường cắn gây cảm giác đau rát

Rệp sử dụng ống nhỏ gọi là vòi đốt để xuyên qua da và uống máu của một người. Rệp có thể cắn bất cứ nơi nào trên cơ thể, nơi có da. Thông thường, các vết cắn có xu hướng xảy ra trên các khu vực tiếp xúc trong khi ngủ, chẳng hạn như cổ, mặt, tay, vai, cánh tay, chân,…

Trong hầu hết các trường hợp, các triệu chứng xảy ra ít nhiều ngay sau khi bị rệp cắn. Nếu không bị kích ứng thêm, các triệu chứng thường hết sau một tuần. Các dấu hiệu của vết cắn bao gồm:

• Cảm giác đau rát ngay khi bị cắn.
• Xuất hiện vết sưng ngứa, sưng đỏ
• Vết sưng nhỏ màu đỏ bao quanh bởi mụn nước.
• Xuất hiện các nốt sần quanh các khu vực của da bị cắn với các mảng nổi, có thể bị viêm
• Có những đốm máu nhỏ do vết cắn thường khô hoặc nhuộm màu trên tấm trải giường hoặc quần áo trên giường
• Có vết bẩn khô màu đỏ hoặc nâu đỏ trên vải do phân rệp

Một số trẻ có thể bị dị ứng khi bị rệp giường cắn và phát triển các triệu chứng nguy hiểm như sốt, thấy buồn nôn hoặc giống như cúm, lưỡi sưng, nhịp tim không đều. Vậy bị côn trùng cắn phải làm sao?

Cách xử lý:

• Làm sạch vết thương bằng xà phòng và nước.
• Đối với vết cắn gây ngứa, những điều sau đây có thể làm giảm các triệu chứng nhỏ: dùng kem chống ngứa, dùng thuốc kháng histamin, bôi tinh dầu lên vùng bị cắn.
• Không cho trẻ gãi ngứa vì có thể làm trầy da dẫn tới nhiễm trùng.
• Nếu trẻ bị sưng nặng, viêm hoặc phát triển các triệu chứng khó chịu khác, mẹ cần cho bé đi khám ngay.

Để phòng tránh rệp giường cắn, mẹ cần:

• Chọn đồ nội thất hoặc làm từ vật liệu không có vết nứt, kẽ hở hoặc đường may, bao gồm nhựa, đá, kim loại, thạch cao và vải dệt cao cấp.
• Thay khăn trải giường thường xuyên để ngăn chặn rệp. Vệ sinh giường và quần áo ngủ thường xuyên.
• Giặt chăn, ga giường ở nhiệt độ cao và kiểm tra các dấu hiệu của rệp trong phòng có thể giúp ngăn ngừa rệp cắn.

2.5 Rận khiến người bị cắn ngứa dữ dội

Rận là loại côn trùng thường sống trong các bụi cỏ khô và ký sinh trong cơ thể động vật như chó, mèo. Khi bị rận cắn, các triệu chứng dễ nhận biết gồm:

• Ngứa dữ dội.
• Xuất hiện các vết đỏ và sưng nhỏ ở những khu vực thấy ngứa.
• Phần cổ, bắp tay, vai là những khu vực thường bị rận cắn.
• Các vết cắn thường gần nhau. Vùng da bị cắn rõ và như bị xuyên thủng.

Cách xử lý:

• Khi phát hiện thấy con rận vẫn còn ở trên da của trẻ, các mẹ không nên kéo mạnh nó ra. Làm như vậy sẽ khiến da bé bị tổn thương nhiều hơn. Phần miệng của rận có thể còn sót lại trong da gây nhiễm trùng.
• Hãy sử dụng dầu bôi để rận tự rụng ra. Sau đó, hãy làm sạch vết rận cắn bằng cách lau qua với dung dịch nước muối.
• Các mẹ có thể bôi kem chống sưng và ngứa cho trẻ.

Để tránh bị rận cắn, các mẹ cần cho trẻ tránh xa những nguồn có rận như rơm rác, bụi cỏ khô, chó, mèo,… Thường xuyên vệ sinh sạch sẽ nhà cửa.

2.6 Bị ong bướm cắn phải làm sao?

Bị ong chích có thể tạo ra các phản ứng khác nhau, từ đau và khó chịu tạm thời đến phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Các triệu chứng thường thấy khi bị ong chích gồm:

• Đau tức thời, đau nhói tại chỗ chích.
• Vết sưng màu đỏ ở khu vực chích.
• Sưng nhẹ xung quanh khu vực chích.

Ở hầu hết mọi người, sưng và đau sẽ biến mất trong vòng vài giờ. Tuy nhiên, trẻ em có thể có phản ứng mạnh, với các dấu hiệu và triệu chứng như:

• Sưng tại vị trí của vết chích dần dần mở rộng trong một hoặc hai ngày tiếp theo
• Phản ứng da, bao gồm nổi mề đay và ngứa và đỏ ửng hoặc nhợt nhạt
• Khó thở, sưng họng và lưỡi, mạch đập nhanh, yếu
• Buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy
• Chóng mặt hoặc ngất xỉu

Cách xử lý:

• Khi trẻ bị ong đốt, mẹ hay ngay lập tức khều vòi và túi nọc của chúng ra khỏi da bé.
• Sau đó, hãy rửa sạch vết chích bằng xà phòng và nước.
• Sử dụng kem bôi chống ngứa và sưng cho trẻ. Có thể băng lại vết cắn để tránh trẻ gãi ngứa,
• Cho trẻ chườm đá để giảm sưng và ngứa.

Để tránh cho bé bị ong đốt, mẹ cần:

• Tránh đi chân trần khi ở ngoài trời.
• Đảm bảo cánh tay và chân được che khi trẻ vui chơi bên ngoài nhà.
• Tránh mặc quần áo có màu sắc rực rỡ hoặc có in hoa
• Kiểm tra khu vực ngoài trời để tìm ong và côn trùng bay khác xung quanh nhà.
• Khi ăn ngoài trời, giữ thức ăn kín và chú ý đến thức ăn và đồ uống mà ong có thể đậu

3. Cách phòng ngừa côn trùng cắn

Có một số biện pháp phòng ngừa mà các mẹ có thể thực hiện để tránh cho trẻ bị côn trùng cắn như:

• Che chắn da tiếp xúc: Nếu trẻ ở bên ngoài vào thời điểm ban ngày khi côn trùng hoạt động đặc biệt, như mặt trời mọc hoặc mặt trời lặn, hãy che da bằng cách mặc áo dài tay và quần dài. Tránh các loại quần áo quá sáng màu hoặc quần áo sặc sỡ. Chúng sẽ thu hút côn trùng. Nên để trẻ mang giày khi ra ngoài trời.
• Sử dụng thuốc chống côn trùng. Với trẻ nhỏ không nên dùng sản phẩm chứa diethyltoluamide (DEET) vì DEET có thể gây teo da, động kinh rất nguy hiểm.
• Tránh sử dụng các sản phẩm có mùi mạnh, như xà phòng, dầu gội và chất khử mùi, vì chúng có thể thu hút côn trùng.
• Tránh cho trẻ chơi ở những nơi có nhiều hoa, khu vực ngoài trời nơi có nhiều rác và phân ủ.
• Loại bỏ và tiêu diệt tổ côn trùng.
• Tránh nhiễm bọ chét: Nếu bạn có vật nuôi, chúng nên được tắm thường xuyên và sử dụng thuốc chống bọ chét.
• Không nên để trẻ chơi gần các khu vực có nước đọng, chẳng hạn như ao và đầm lầy, vì muỗi thường được tìm thấy gần nước.
• Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, chăn màn khô ráo, sạch sẽ.

4. Lưu ý khi bị côn trùng cắn phải làm sao

Phần lớn trẻ bị côn trùng cắn không nguy hiểm, các triệu chứng chỉ khó chịu trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, da trẻ nhạy cảm dễ bị tổn thương hơn người lớn. Các vết cắn do côn trùng có thể gây ra những tổn thương đáng kể cho làn da của trẻ. Hơn nữa, trẻ có sự đề kháng yếu hơn người lớn nên những phản ứng dị ứng thường trầm trọng hơn.

Khi trẻ bị côn trùng cắn, các mẹ cần nhanh chóng xử lý vết thương cho trẻ. Nếu trẻ xuất hiện các triệu chứng nguy hiểm như khó thở, nôn, sưng lưỡi và mặt,… mẹ cần cho trẻ đi khám bác sĩ ngay để có cách xử lý phù hợp.

Trẻ bị côn trùng cắn phải làm sao? Hy vọng các mẹ đã có câu trả lời thông qua những chia sẻ trên đây. Cách tốt nhất để hạn chế việc trẻ bị tổn thương do côn trùng cắn là mẹ nên giữ trẻ tránh xa các nguồn có thể có côn trùng.

Mùa hè mưa nhiều ẩm ướt là thời điểm các loại côn trùng hoạt động mạnh mẽ. Trẻ nhỏ hiếu động thường hay bị côn trùng cắn/đốt. Trẻ bị côn trùng cắn sưng phù có thể gặp phải nhiều tác hại xấu cho sức khỏe nếu như ba mẹ không biết cách xử lý vết cắn kịp thời. 

Xem thêm:

• Trẻ 2 tuổi bị côn trùng  cắn – Mách mẹ cách xử lý an toàn nhất
• Trẻ bị côn trùng cắn phải làm sao – Cách xử lý nhanh chóng
• Mẹ cần làm gì khi trẻ bị côn trùng cắn – Những điều cần biết

1. Nguyên nhân bị côn trùng cắn sưng phù

Côn trùng khi cắn có thể tiêm nọc độc vào da hoặc đưa nước bọt vào da. Phản ứng dị ứng với vết đốt hoặc vết cắn của côn trùng bao gồm phản ứng tại chỗ nhẹ hoặc phản ứng dị ứng nghiêm trọng.

Trẻ bị côn trùng cắn sưng phù có thể do:

• Hệ thống miễn dịch của cơ thể tạo ra các kháng thể phát hiện chất gây dị ứng.
• Sau đó khi phát hiện có dị vật xâm nhập, cơ thể giải phóng một hóa chất gọi là Histamin.
• Histamin có khả năng làm tăng số lượng bạch cầu xung quanh khu vực bị côn trùng cắn đốt tạo ra các vết sưng, viêm.

Độc tố từ vết đốt hoặc vết cắn của côn trùng làm cho:

• Da bé sưng, ngứa, đỏ, có thể gây đau.
• Trẻ bị dị ứng với nước bọt hoặc nọc độc của côn trùng có thể có triệu chứng sưng phù vết cắn.
• Một số ít thường hợp, vết cắn sưng phù của côn trùng có thể dẫn đến phản ứng dị ứng nghiêm trọng đòi hỏi cần có sự điều trị y tế ngay lập tức.

2.  Cách xác định vết cắn của côn trùng

Việc xác định được loại côn trùng nào cắn sẽ giúp các mẹ có cách xử lý chính xác và hiệu quả hơn. Vết cắn của những loại côn trùng khác nhau sẽ có những đặc điểm riêng cụ thể là:

2.1. Bọ chét

Bọ chét thường ký sinh trên chó, mèo. Tuy nhiên chúng cũng có thể tiếp cận con người để cắn và hút máu. Vết cắn của bọ chét thường có những đặc điểm:

• Xuất hiện vết sưng màu đỏ ở vị trí vết cắn.
• Xung quanh trung tâm của vết cắn xuất hiện một quầng màu đỏ.
• Vết cắn thường xuất hiện ở người nếp gấp cổ, ngực, quanh eo hoặc háng.
• Vết cắn gây ngứa ngáy.

2. 2. Muỗi

Muỗi cũng nằm trong danh sách khi bé bị côn trùng cắn sưng phù. Vết cắn của muỗi chính là vết cắn côn trùng thường gặp nhất. Trẻ bị muỗi cắn sẽ có những đặc điểm:

• Xuất hiện vết sưng tròn nhỏ ngay sau khi bị muỗi cắn.
• Xuất hiện một chấm nhỏ màu đỏ tại vị trí trung tâm của vết sưng tròn.
• Vết sưng sẽ nhanh chóng cứng và trở nên ngứa ngáy.
• Vết cắn của muỗi thường xuất hiện ở khu vực mạch máu.

Trẻ bị dị ứng với nước bọt của muỗi hoặc gặp phải muỗi truyền bệnh nguy hiểm nhe sốt xuất huyết có thể thấy xuất hiện các triệu chứng là:

• Đau nhức cơ thể.
• Sốt nhẹ.
• Sưng hạch bạch huyết.

2.4. Rệp giường

Khi bị rệp giường cắn, con rệp chích chất gây mê và chất chống đông máu khiến người bị cắn khó phát hiện vết cắn kịp thời. Trên thực tế, hầu hết mọi người không nhận ra rằng họ đã bị rệp giường cắn cho đến khi vết cắn xuất hiện. Đặc điểm vết cắn của rệp giường là:

• Chúng thường xuất hiện tập trung ở một khu vực.
• Vết cắn hơi sưng và đỏ, có thể ngứa giống như muỗi hoặc bọ chét.
• Vết cắn của rệp giường thường sẽ chạy theo một đường thẳng (thường là ba chấm với nhau) và thường có ở lưng, bụng hoặc chân.
• Vết cắn của rệp giường có thể gây sưng phù, nổi mề đay nếu như trẻ bị dị ứng với nước bọt của rệp.

2.5. Ruồi

Con ruồi trâu hay bay quanh khu vực nuôi trâu bò chính là côn trùng hay cắn và hút máu người. Vết cắn của con ruồi trâu thường có những đặc điểm là:

• Vết cắn gây chảy máu và vết thương trông giống như vết dao lam rạch.
• Xuất hiện vết đỏ sưng hoặc nổi phát ban tại vị trí bị ruồi trâu cắn.

Trẻ bị dị ứng với nước bọt ruồi trâu sẽ gặp phải các triệu chứng là:

• Mưng mủ vết cắn.
• Sốt nhẹ do nhiễm trùng vết cắn.
• Chóng mặt, đau nhức đầu.
• Thở khò khè.

2.6. Nhện

Vết cắn từ những con nhện không độc thường giống với bất kỳ vết cắn côn trùng nào khác. Các triệu chứng gồm xuất hiện vết sưng đỏ, sưng, đôi khi ngứa hoặc đau trên da. Tuy nhiên, vết cắn từ những con nhện nguy hiểm, như nhện góa phụ đen có thể gây ra các triệu chứng như:

• Đau dữ dội.
• Sưng phù khu vực bị cắn.
• Đổ nhiều mồ hôi.
• Bị chuột rút, ớn lạnh và đau nhức cơ thể.
• Đau đầu, nhiệt độ cơ thể thay đổi.

Trường hợp da bị phát ban ngứa diện rộng hoặc vết cắn bắt đầu sưng phù lên, mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay. Điểm quan trọng là cần phải nhanh chóng xử lý vết cắn cho trẻ trong 24h sau khi bị nhện độc cắn để tránh biến chứng nguy hiểm.

2.7. Rận

Rận thường tập hợp thành từng nhóm nhỏ nên việc phát hiện chúng bằng mắt thường khá dễ dàng. Rận cắn sẽ tiêm một loại enzyme tiêu hóa vào da người và phá hủy mô. Vết cắn của rận thường có những đặc điểm đặc trưng là:

• Vết cắn rận tạo ra một cái răng cưa màu đỏ với những chấm đỏ sáng ở trung tâm kèm theo một cơn ngứa dữ dội và không nguôi.
• Vết cắn thường xuất hiện thành cụm quanh eo hoặc chân dưới.
• Cảm giác ngứa thường xuất hiện trong vài giờ sau khi bị cắn.
• Những vết sưng đỏ xuất hiện có thể trông giống như mụn nhọt, nổi mụn hoặc nổi mề đay.

2.8. Ong

Đại đa số những người bị ong đốt sẽ chỉ gặp các triệu chứng nhỏ như đỏ, sưng, ngứa, và tất nhiên, cảm giác châm chích trong và sau khi bị ong chích. Các triệu chứng rõ rệt hơn và đặc trưng khi trẻ bị ong đốt là:

• Vết chích sưng lên và xuất hiện một chấm trắng ở trung tâm.
• Vết đỏ hoặc sưng cực độ tăng lên trong hai hoặc ba ngày sau khi chích.

Nếu trẻ bị dị ứng với nọc độc của ong hoặc bị các loài ong độc như ong bắp cày, ong vò vẽ đốt thì các triệu chứng có thể là:

• Sưng mặt, môi, lưỡi hoặc cổ họng.
• Chóng mặt, khó thở.
• Mạch đập yếu hoặc nhanh.
• Nổi mề đay trên diện rộng.

2. Vệ sinh vết cắn khi bị côn trùng cắn sưng phù 

2.1. Làm sạch vết cắn

Để chăm sóc vết côn trùng cắn hoặc chích cho trẻ, mẹ cần nhanh chóng thực hiện việc làm sạch vết cắn bằng cách:

• Di chuyển trẻ đến khu vực an toàn để tránh bị cắn hoặc chích nhiều hơn.
• Trường hợp côn trùng cắn vẫn còn ở trên da như rệp, rận, mẹ hãy sử dụng tinh dầu có tính cay bôi vào miệng côn trùng để chúng tự rơi ra. Không được kéo mạnh hoặc dứt côn trùng ra khỏi da. Nếu làm như vậy, răng của côn trùng sẽ còn sót lại ở trong da và gây nhiễm trùng.
• Rửa kỹ khu vực bị cắn bằng xà phòng và nước hoặc dung dịch sát trùng.
• Áp dụng chườm đá: Sử dụng một miếng vải được làm ẩm bằng nước lạnh hoặc chứa đầy đá chườm lên vùng da bị cắn. Điều này giúp giảm đau và sưng.
• Lau khô khu vực bị côn trùng cắn, có thể dùng gạc sạch băng lại.

2.2. Lấy ngòi độc 

Với những loại côn trùng có ngòi độc như ong, sau khi chích, chúng thường để lại ngòi đốt và túi nọc trên da. Mẹ cần xử lý vết chích như sau:

• Khều nhẹ để lấy ngòi độc và túi nọc ra.
• Không nên nặn hoặc dùng nhíp gắp có thể khiến cho túi nọc bị vỡ và làm cho nọc độc tiêm sâu hơn vào da của trẻ.

Lưu ý:

• Các mẹ cần chú ý tránh để trẻ gãi chỗ vết cắn của côn trùng cho dù trẻ có cảm thấy bị ngứa ngáy.
• Nếu trẻ gãi nhiều, mạnh, da có thể bị trầy xước bởi tay của trẻ và đặc biệt là dưới móng tay mang rất nhiều vi trùng và vi khuẩn.
• Khi trẻ gãi và làm trầy xước da, trẻ sẽ tăng khả năng bị vi trùng và vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm trùng.

3. Điều trị bị côn trùng cắn sưng phù bằng phương pháp dân gian

Một số phương pháp dân gian hiệu quả mà các mẹ có thể tham khảo áp dụng giúp trẻ giảm sưng, tấy khi bị côn trùng cắn là:

3.1. Dùng giấm táo

• Giấm táo có thể giúp giảm cảm giác châm chích và nóng rát.
• Hoạt động như một chất khử trùng tự nhiên tránh trường hợp nhiễm trùng khi trẻ gãi quá nhiều.
• Khi trẻ bị côn trùng cắn gây ngứa và sưng, mẹ hãy nhỏ một giọt giấm táo lên vùng bị cắn.

Nếu trẻ bị đau và sưng nhiều, mẹ hãy thử ngâm một chiếc khăn trong nước lạnh pha giấm táo sau đó bôi nó lên vết cắn. Nếu trẻ có nhiều vết cắn, mẹ hãy pha loãng 2 chén giấm trong bồn nước ấm hoặc thau to và ngâm trong trong đó 15- 20 phút.

Lưu ý: Nếu kích ứng da xảy ra, mẹ cần ngừng cách điều trị này.

3.2. Dùng tỏi

• Tỏi có đặc tính chữa lành vết thương và chống vi-rút.
• Giúp các mẹ giảm nguy cơ nhiễm trùng vết thương.
• Tỏi sống có thể làm tăng kích ứng da và viêm.
• Mẹ không nên dùng tỏi bằng cách chà tỏi trực tiếp lên da. 

Cách điều trị bằng tỏi khi bị côn trùng cắn sưng phù như sau: Mẹ hãy pha loãng tỏi băm với dầu dừa và bôi nó lên vùng bị côn trùng cắn trong vài phút. Sau đó, lau sạch vùng vừa bôi và băng lại bằng gạc sạch. Cách này không chỉ giúp giảm đau, ngứa và sưng mà còn giúp vùng da bị côn trùng cắn được mềm mại hơn, tránh tạo sẹo.

3.3. Dùng lô hội

Gel lô hội được chứng minh là có đặc tính chống viêm giúp chữa lành vết thương và làm dịu nhiễm trùng. Cảm giác mát lạnh của lô hội cũng có thể làm dịu nhanh chóng vùng da bị ngứa. Các mẹ sử dụng lô hội để giảm sưng và ngứa cho trẻ bằng cách:

• Cắt 1 lá lô hội tươi to, loại bỏ phần lá xanh bên ngoài và lấy phần thịt trắng.

• Rửa sạch phần lõi lô hội với nước sạch pha chút muối sau đó cho vào tủ lạnh để làm mát 20 phút.
• Lấy phần thịt lá lô hội trong tủ lạnh ra và xay nhỏ. Dùng 1 chiếc khăn mềm sạch bọc lại và chườm trên vùng da bị cắn 15 phút.

Nhiều trẻ có thể bị dị ứng với lá lô hội. Mẹ nên thử dùng ở 1 vùng da nhỏ cho trẻ trước. Khi không thấy bị dị ứng mới chườm lên phần vết cắn cho trẻ.

3.4. Dùng húng quế

• Húng quế có các hợp chất hóa học có thể làm giảm ngứa da.
• Để điều trị ngay lập tức mẹ hãy băm nhỏ lá húng quế tươi và chà xát lên vùng da bị côn trùng cắn của trẻ.

Ngoài ra, mẹ có thể đun sôi 2 cốc nước và 2g lá húng quế khô. Sau khi hỗn hợp nguội đi, nhúng một chiếc khăn vào chậu và bôi nó lên vùng bị côn trùng cắn. Lá húng quế sẽ giúp giảm sưng nhanh chóng và giúp trẻ hết bị ngứa.

3.5. Dùng bột yến mạch

• Bột yến mạch có đặc tính giúp làm dịu vết côn trùng cắn và phản ứng dị ứng.
• Mẹ tạo một hỗn hợp sệt bằng cách thêm một ít nước vào bột yến mạch và bôi lên vùng bị côn trùng cắn của trẻ trong 15 phút. Sau đó, hãy rửa sạch bằng nước ấm.

4. Sử dụng sản phầm Y Dược khi bị côn trùng cắn sưng phù

Ngoài các phương pháp dân gian, mẹ có thể giúp trẻ giảm nhanh vết sưng bằng cách dùng những sản phẩm sau đây:

4.1. Chicco

• Lăn bôi với thành phần là hoạt chất Zanthoxylum của cây Hoa tiêu kết hợp với tinh chất Bạc hà.
• Giúp làm dịu mát và giảm vết sưng do côn trùng cắn, đặc biệt là vết muỗi đốt.

4.2. Muhi

• Thành phần là Acid acetic ester dexamethasone, dl – long não, axit glycyrrhetinic, diphenhydramine hydrochloride, isopropyl methyl phenol và tinh dầu bạc hà.
• Kem Muhi có tác dụng làm dịu và xẹp nhanh chóng vết sưng, ngứa côn trùng do bị muỗi đốt.

4.3. Kem EmBé

Sản phẩm kem bôi có thành phần là Nano curcumin kết hợp với các loại thảo dược như Cúc La Mã và các thành phần lành tính khác như Kẽm oxyd, D- Panthenol, Allantoin, Vitamin E.

Kem EmBé mang đến những tác dụng:

• Chống viêm, giảm ngứa nhanh chóng khi bị côn trùng cắn sưng phù.
• Làm dịu da, mát da, giảm nhanh cảm giác đau ngứa và làm xẹp vết đốt nhanh chóng.
• Kích thích tái tạo để bào da, làm lành vết trầy xước, không để lại sẹo và vết thâm.
• Giữ ẩm để làn da luôn mịn màng.
• Không có corticoid và không chứa chất bảo quản Paraben nên rất lành tính, an toàn cho cả trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh.
• Sản phẩm đã được Cục an toàn vệ sinh thực phẩm Bộ Y Tế chứng nhận.

Lưu ý: Các sản phẩm trên chỉ áp dụng cho trường hợp bị côn trùng cắn với những triệu chứng nhẹ và không có vết thương hở hay bị chảy máu, không xuất hiện các triệu chứng nguy hiểm.

5. Điều trị côn trùng cắn sưng phù nặng

Trong trường hợp trẻ bị côn trùng cắn gây sưng phù nặng, các mẹ không nên tự ý điều trị tại nhà. Thay vào đó, mẹ cần đưa trẻ tới các cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và có cách điều trị hiệu quả.

Mẹ nên tuân thủ tuyệt đối mọi chỉ dẫn của bác sĩ về cách điều trị. Tuyệt đối không được tự ý cho trẻ sử dụng bất kỳ loại thuốc nào khi chưa tham khảo ý kiến của bác sĩ.

6. Các biến chứng khi bị côn trùng cắn sưng phù

Trẻ bị côn trùng cắn sưng phù nếu không được xử lý đúng cách và điều trị kịp thời có thể dẫn tới những biến chứng:

• Nhiễm trùng thứ cấp
  • Côn trùng cắn hoặc vết chích thường có thể bị ngứa và gãi nhiều lần có thể dẫn đến trầy da và dễ bị nhiễm trùng da.
  • Một số bệnh nhiễm trùng da có thể biểu hiện là vết loét và mụn nước thường chứa đầy mủ.
• Viêm mô tế bào
  • Trường hợp vết côn trùng cắn gây loét, viêm và sưng ở diện rộng làm cho các mô dưới da bị tổn thương dẫn tới viêm mô tế bào.
• Nhiễm trùng hạch bạch huyết
  • Vết nhiễm trùng có thể lan tới các hạch bạch huyết ở nách, háng và cổ.

7. Phòng tránh côn trùng cắn

7.1. Phòng tránh côn trùng cắn trong nhà

Để phòng tránh côn trùng cắn trẻ trong nhà, mẹ cần lưu ý:

• Giữ vệ sinh nơi ở sạch sẽ và khô ráo. Thường xuyên lau dọn các vị trí góc khuất trong nhà như gầm giường, sau tủ quần áo.
• Thay, giặt ga giường, chăn chiếu thường xuyên để tránh rệp giường và các loại côn trùng khác sinh sôi tại chỗ ngủ của trẻ.
• Không để đồ ăn, thức uống trong phòng ngủ của trẻ hoặc để ở ngoài quá lâu. dễ thu hút côn trùng bay vào nhà.
• Nên đóng kín cửa bảo buổi sáng sớm và chiều tối. Đó là những thời điểm côn trùng hoạt động mạnh.
• Các mẹ có thể tham khảo và sử dụng các sản phẩm diệt côn trùng phù hợp để tiêu diệt côn trùng trong nhà.
• Cho trẻ ngủ trong màn.

7.2. Phòng tránh côn trùng cắn ngoài trời

Trong trường hợp mẹ để trẻ hoạt động ngoài trời, những cách sau đây sẽ giúp trẻ hạn chế bị côn trùng cắn:

• Cho trẻ mặc quần áo dài màu sáng, chất liệu phù hợp (cotton và lanh), đảm bảo che kín hết cánh tay, chân, cổ,…
• Tránh sử dụng xà phòng thơm, dầu gội, chất khử mùi, nước hoa lên quần áo cho trẻ.
• Luôn luôn mang giày cho trẻ khi hoạt động ngoài trời.
• Sử dụng kem dưỡng da, khăn, hoặc kem chống côn trùng.
• Tránh cho trẻ mặc quần áo màu sắc quá tươi sáng và nhiều hoa văn.
• Tránh những chuyển động đột ngột như chạy, nhảy để không thu hút sự chú ý của côn trùng, giảm khả năng bị ong chích.
• Giữ trẻ xa các khu vực có nhiều côn trùng như: bãi rác, vũng nước đọng, ao hồ,…

Trẻ bị côn trùng cắn sưng phù có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý đúng cách và điều trị phù hợp. Với những thông tin được chia sẻ trên đây, hy vọng các mẹ đã biết cách xử lý khi trẻ bị côn trùng cắn đốt.